Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

С английского на:
Латинский
С латинского на:
Все языки
Английский
Немецкий
Русский
Французский

religionis N F

Толкование Перевод

1 religio

rĕlĭgĭo (in poetry also rellĭgĭo, to lengthen the first syllable), ōnis, f. [Concerning the etymology of this word, various opinions were prevalent among the ancients. Cicero (N. D. 2, 28, 72) derives it from relĕgere, an etymology favored by the verse cited ap. Gell. 4, 9, 1, religentem esse oportet, religiosum nefas; whereas Servius (ad Verg. A. 8, 349), Lactantius (4, 28), Augustine (Retract. 1, 13), al., assume religare as the primitive, and for this derivation Lactantius cites the expression of Lucretius (1, 931; 4, 7): religionum nodis animos exsolvere. Modern etymologists mostly agree with this latter view, assuming as root lig, to bind, whence also lic-tor, lex, and ligare; hence, religio sometimes means the same as obligatio; v. Corss. Aussprache, 1, 444 sq.; cf. Munro ad Lucr. 1, 109.]
I.
Reverence for God ( the gods), the fear of God, connected with a careful pondering of divine things; piety, religion, both pure inward piety and that which is manifested in religious rites and ceremonies;
hence the rites and ceremonies, as well as the entire system of religion and worship, the res divinae or sacrae, were frequently called religio or religiones (cf. our use of the word religion): qui omnia, quae ad cultum deorum pertinerent, diligenter retractarent et tamquam relegerent, sunt dicti religiosi ex relegendo, ut elegantes ex elegendo, tamquam a diligendo diligentes, ex intellegendo intellegentes: his enim in verbis omnibus inest vis legendi eadem, quae in religioso,
Cic. N. D. 2, 28, 72:
religione id est cultu deorum,
id. ib. 2, 3, 8:
religio est, quae superioris cujusdam naturae (quam divinam vocant) curam caerimoniamque affert,
id. Inv. 2, 53, 161:
(Pompilius) animos ardentes consuetudine et cupiditate bellandi religionum caeremoniis mitigavit, etc.,
id. Rep. 2, 14, 26;
with which cf.: illa diuturna pax Numae mater huic urbi juris et religionis fuit,
id. ib. 5, 2, 3:
de auguriis, responsis, religione denique omni,
Quint. 12, 2, 21:
unde enim pietas? aut a quibus religio?
Cic. Rep. 1, 2, 2; cf. id. Leg. 2, 11, 26:
aliquem a pietate, religione deducere,
id. Verr. 2, 4, 6, § 12:
horum sententiae omnium non modo superstitionem tollunt, in quā inest timor inanis deorum, sed etiam religionem, quae deorum cultu pio continetur, etc.,
id. N. D. 1, 42, 117:
quis enim istas (Democriti) imagines... aut cultu aut religione dignas judicare?
id. ib. 1, 43, 121; cf.:
cum animus cultum deorum et puram religionem susceperit,
id. Leg. 1, 23, 60:
sacra Cereris summa majores nostri religione confici caerimoniaque voluerunt,
id. Balb. 24, 55; cf. id. Leg. 2, 22, 55:
in quibus erant omnia, quae sceleri propiora sunt quam religioni,
id. Verr. 2, 4, 50, § 112:
nec vero superstitione tollenda religio tollitur,
id. Div. 2, 72, 148; cf. id. Part. 23, 31:
medemini religioni sociorum, judices, conservate vestram. Neque enim haec externa vobis est religio (sc. Cereris) neque aliena, etc.,
id. Verr. 2, 4, 51, § 114:
istorum religio sacrorum,
id. Fl. 28, 69; id. Verr. 2, 4, 6, § 12; cf. id. ib. 2, 4, 8, §
18: religio deorum immortalium,
id. Lael. 25, 96; cf.:
per deos immortales! eos ipsos, de quorum religione jam diu dicimus,
id. Verr. 2, 4, 47, § 105:
religio divum,
Lucr. 6, 1276:
mira quaedam totā Siciliā privatim ac publice religio est Cereris Hennensis... quantam esse religionem convenit eorum, apud quos eam (Cererem) natam esse constat?... tanta erit enim auctoritas illius religionis, ut, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 49, § 107; cf. id. ib. 2, 4, 45, §
99: qui (Mercurius) apud eos summā religione coleretur,
id. ib. 2, 4, 39, § 84; cf. id. ib. 2, 4, 39, § 85;
2, 4, 44, § 96: (simulacrum Dianae) translatum Carthaginem locum tantum hominesque mutarat: religionem quidem pristinam conservabat,
id. ib. 2, 4, 33, § 72; cf.
, of the same,
id. ib. 2, 4, 35, §
78: fanum Junonis tantā religione semper fuit, ut... semper inviolatum sanctumque fuit,
enjoyed such honor, was held in such reverence, id. ib. 2, 4, 46, § 103;
2, 4, 58, § 129: hac (panacea) evulsā scrobem repleri vario genere frugum religio est,
is a religious custom, Plin. 25, 4, 11, § 30; cf.:
et obrui tales religio est,
id. 30, 5, 14, § 42:
hi (barbari) ignari totius negotii ac religionis,
of religious belief, of religion, Cic. Verr. 2, 4, 35, § 77; cf.:
venit mihi fani, loci, religionis illius in mentem,
id. ib. 2, 4, 50, §
110: de religione queri,
id. ib. 2, 4, 51, § 113.—In late and eccl. Lat., a religious ordinance, ceremony, rite:
quae est ista religio?
Vulg. Exod. 12, 26:
ista est religio victimae,
id. Num. 19, 2.—In plur.:
expertes religionum omnium,
Cic. N. D. 1, 42, 119:
qui in bello religionum et consuetudinis jura continent,
id. Verr. 2, 4, 55, § 122; cf.:
a quibus (rebus) etiam oculos cohibere te religionum jura cogebant,
id. ib. 2, 4, 45, §
101: religiones expiare,
id. Mil. 27, 73:
ceterae (nationes) pro religionibus suis bella suscipiunt, istae contra omnium religiones,
id. Font. 9, 30: Druides religiones interpretantur, religious matters, religion, Caes. B. G. 6, 13:
scientia morum ac religionum ejus rei publicae,
Quint. 12, 3, 1:
civitas religionibus dedita,
Plin. Pan. 74, 5:
liberum a religionibus matutinum,
Col. 6, 2, 3.
II.
Transf.
A.
Subject., conscientiousness, scrupulousness arising from religion, religious scruples, scruples of conscience, religious awe, etc. (cf. sanctimonia):
refrenatus religione,
Lucr. 5, 1114:
oppressa gravi sub religione vita,
id. 1, 64:
sese cum summā religione, tum summo metu legum et judiciorum teneri,
Cic. Verr. 2, 4, 34, § 75; cf.:
ut eam non metus, non religio contineret,
id. ib. 2, 4, 45, §
101: memini perturbari exercitum nostrum religione et metu, quod serenā nocte subito candens et plena luna defecisset,
id. Rep. 1, 15, 23:
tantā religione obstricta tota provincia est, tanta superstitio ex istius facto mentes omnium Siculorum occupavit, ut, etc.,
id. Verr. 2, 4, 51, § 113; cf.:
obstrinxisti religione populum Romanum,
id. Phil. 2, 33, 83:
recitatis litteris oblata religio Cornuto est, etc.,
id. Fam. 10, 12, 3:
ad oblatam aliquam religionem,
id. Agr. 1, 2, 5:
non recordabantur, quam parvulae saepe causae vel falsae suspicionis vel terroris repentini vel objectae religionis magna detrimenta intulissent,
Caes. B. C. 3, 72:
obicere religionem,
Plaut. Merc. 5, 2, 40; cf.:
inicere religionem alicui,
Cic. Caecin. 33, 97:
vide ne quid Catulus attulerit religionis,
id. de Or. 2, 90, 367:
Gracchus cum rem illam in religionem populo venisse sentiret, ad senatum retulit,
id. N. D. 2, 4, 10:
nec eam rem habuit religioni,
id. Div. 1, 35, 77:
ut quae religio C. Mario non fuerat, quo minus C. Glauciam praetorem occideret, eā nos religione in privato P. Lentulo puniendo liberaremur,
id. Cat. 3, 6, 15:
tunc quoque, ne confestim bellum indiceretur, religio obstitit,
Liv. 4, 30:
cum ibi quoque religio obstaret, ne, etc... augures consulti eam religionem eximere,
id. 4, 31:
cum plenā religione civitas esset,
id. 7, 28; 21, 62:
nihil esse mihi, religio'st dicere,
Ter. Heaut. 2, 1, 16; cf.:
ut velut numine aliquo defensa castra oppugnare iterum, religio fuerit,
Liv. 2, 62; 6, 27:
rivos deducere nulla Religio vetuit (with fas et jura sinunt),
Verg. G. 1, 270:
nulla mihi Religio est,
Hor. S. 1, 9, 71:
nullā religione, ut scelus tegat, posse constrin gi,
Curt. 6, 7, 7:
quosdam religio ceperit ulterius quicquam eo die conandi,
Liv. 28, 15; cf.:
movendi inde thesauros incussa erat religio,
id. 29, 18:
religio fuit, denegare nolui,
Plaut. Curc. 2, 3, 71.—In plur.: non demunt animis curas ac religiones Persarum montes, Varr. ap. Non. 379, 11:
artis Religionum animum nodis exsolvere,
Lucr. 1, 932; 4, 7:
religionibus atque minis obsistere vatum,
id. 1, 109:
plerique novas sibi ex loco religiones fingunt,
Caes. B. G. 6, 37:
natio est omnis Gallorum admodum dedita religionibus,
id. ib. 6, 16:
religionibus impediri,
id. ib. 5, 6; Auct. B. Alex. 74; Phaedr. 4, 10, 4:
plenis religionum animis, prodigia insuper nunciata,
Liv. 41, 16:
nullus locus non religionum deorumque est plenus,
id. 5, 52, 2:
pontifices flaminesque neglegentiores publicarum religionum esse,
id. 5, 52, 5.—
b.
Meton. ( effect. pro causā), a religious offence, giving rise to scruples of conscience:
ut si profectus non esset, nullā tamen mendacii religione obstrictus videretur,
Caes. B. C. 1, 11:
liberaret religione templum,
Liv. 45, 5:
se domumque religione exsolvere,
id. 5, 23.—In plur.:
inexpiabiles religiones in rem publicam inducere,
Cic. Phil. 1, 6, 13.—
c.
In partic.: religio jurisjurandi, or absol., scrupulousness in the fulfilment of an oath, the obligation of an oath, plighted faith:
religione jurisjurandi ac metu deorum in testimoniis dicendis commoveri,
Cic. Font. 9, 20; so,
jurisjurandi,
Caes. B. C. 1, 76 fin.; 3, 28; cf.:
nec Achaeos religione obstringerent,
Liv. 39, 37; Just. 1, 9, 18; 18, 6, 11. — Absol., Caes. B. C. 2, 32:
nocturna proelia esse vitanda, quod perterritus miles in civili dissensione timori magis quam religioni consulere consuerit,
id. ib. 1, 67:
religionem servare,
Nep. Ages. 2, 5.—
2.
In gen., a strict scrupulousness, anxiety, punctiliousness, conscientiousness, exactness, etc.: Atheniensium semper fuit prudens sincerumque judicium, nihil ut possent nisi incorruptum audire et elegans. Eorum religioni cum serviret orator, nullum verbum insolens, [p. 1557] nullum odiosum ponere audebat, Cic. Or. 8, 25; cf. id. ib. 11, 36; id. Brut. 82, 283:
fide et religione vitae defendi,
id. Deiot. 6, 16; cf.:
propter fidem et religionem judicis,
id. Rosc. Com. 15, 45; and:
testimoniorum religionem et fidem,
id. Fl. 4, 9:
homo sine ullā religione ac fide,
Nep. Chabr. 8, 2:
sin est in me ratio rei publicae, religio privati officii, etc.,
Cic. Sull. 3, 10; so,
officii,
id. Verr. 2, 3, 1, § 2:
religio in consilio dando,
id. Fam. 11, 29, 1:
alicujus facta ad antiquae religionis rationem exquirere,
id. Verr. 2, 4, 5, § 10; so,
antiqua,
id. Caecin. 10, 28:
nefas est religionem decipi judicantis,
Amm. 30, 4, 10.—In plur.:
judicum religiones,
Cic. de Or. 1, 8, 31.—
B.
Object.
1.
Abstr., the holiness, sacredness, sanctity inhering in any religious object (a deity, temple, utensils, etc.; cf.
sanctitas): quae (fortissimorum civium mentes) mihi videntur ex hominum vitā ad deorum religionem et sanctimoniam demigrasse,
Cic. Rab. Perd. 10, 30:
propter singularem ejus fani religionem,
id. Verr. 2, 4, 44, § 96:
in sacerdotibus tanta offusa oculis animoque religio,
Liv. 2, 40, 3; so,
fani,
Cic. Verr. 2, 4, 50, § 110; id. Inv. 2, 1, 1:
sacrarii,
id. Verr. 2, 4, 3, § 5:
templorum,
Tac. H. 1, 40:
signi,
Cic. Verr. 2, 4, 57, § 127:
jam tum religio pavidos terrebat agrestes Dira loci,
Verg. A. 8, 349.—
2.
Concr., an object of religious veneration, a sacred place or thing:
uno tempore Agrigentini beneficium Africani (sc. signum Apollinis), religionem domesticam, ornamentum urbis, etc.... requirebant,
Cic. Verr. 2, 4, 43, § 93; cf.:
religionem restituere,
id. ib. 2, 4, 36, §
80: sacrorum omnium et religionum hostis praedoque,
id. ib.; cf.:
praedo religionum,
id. ib. 2, 4, 43, §
95: quem tibi deum tantis eorum religionibus violatis auxilio futurum putas?
id. ib. 2, 4, 35, § 78; cf.:
est sceleris, quod religiones maximas violavit,
id. ib. 2, 4, 41, § 88.— Poet.:
quae religio aut quae machina belli, of the Trojan horse,
Verg. A. 2, 151.—
(β).
A system of religious belief, a religion (late Lat.):
Christiana,
Christianity, Eutr. 10, 16 fin.; Leo M. Serm. 66, 2 init.:
Christianam religionem absolutam et simplicem anili superstitione confundens,
Amm. 21, 16, 18; Lact. 5, 2, 8.

Lewis & Short latin dictionary > religio
2 relligio

rĕlĭgĭo (in poetry also rellĭgĭo, to lengthen the first syllable), ōnis, f. [Concerning the etymology of this word, various opinions were prevalent among the ancients. Cicero (N. D. 2, 28, 72) derives it from relĕgere, an etymology favored by the verse cited ap. Gell. 4, 9, 1, religentem esse oportet, religiosum nefas; whereas Servius (ad Verg. A. 8, 349), Lactantius (4, 28), Augustine (Retract. 1, 13), al., assume religare as the primitive, and for this derivation Lactantius cites the expression of Lucretius (1, 931; 4, 7): religionum nodis animos exsolvere. Modern etymologists mostly agree with this latter view, assuming as root lig, to bind, whence also lic-tor, lex, and ligare; hence, religio sometimes means the same as obligatio; v. Corss. Aussprache, 1, 444 sq.; cf. Munro ad Lucr. 1, 109.]
I.
Reverence for God ( the gods), the fear of God, connected with a careful pondering of divine things; piety, religion, both pure inward piety and that which is manifested in religious rites and ceremonies;
hence the rites and ceremonies, as well as the entire system of religion and worship, the res divinae or sacrae, were frequently called religio or religiones (cf. our use of the word religion): qui omnia, quae ad cultum deorum pertinerent, diligenter retractarent et tamquam relegerent, sunt dicti religiosi ex relegendo, ut elegantes ex elegendo, tamquam a diligendo diligentes, ex intellegendo intellegentes: his enim in verbis omnibus inest vis legendi eadem, quae in religioso,
Cic. N. D. 2, 28, 72:
religione id est cultu deorum,
id. ib. 2, 3, 8:
religio est, quae superioris cujusdam naturae (quam divinam vocant) curam caerimoniamque affert,
id. Inv. 2, 53, 161:
(Pompilius) animos ardentes consuetudine et cupiditate bellandi religionum caeremoniis mitigavit, etc.,
id. Rep. 2, 14, 26;
with which cf.: illa diuturna pax Numae mater huic urbi juris et religionis fuit,
id. ib. 5, 2, 3:
de auguriis, responsis, religione denique omni,
Quint. 12, 2, 21:
unde enim pietas? aut a quibus religio?
Cic. Rep. 1, 2, 2; cf. id. Leg. 2, 11, 26:
aliquem a pietate, religione deducere,
id. Verr. 2, 4, 6, § 12:
horum sententiae omnium non modo superstitionem tollunt, in quā inest timor inanis deorum, sed etiam religionem, quae deorum cultu pio continetur, etc.,
id. N. D. 1, 42, 117:
quis enim istas (Democriti) imagines... aut cultu aut religione dignas judicare?
id. ib. 1, 43, 121; cf.:
cum animus cultum deorum et puram religionem susceperit,
id. Leg. 1, 23, 60:
sacra Cereris summa majores nostri religione confici caerimoniaque voluerunt,
id. Balb. 24, 55; cf. id. Leg. 2, 22, 55:
in quibus erant omnia, quae sceleri propiora sunt quam religioni,
id. Verr. 2, 4, 50, § 112:
nec vero superstitione tollenda religio tollitur,
id. Div. 2, 72, 148; cf. id. Part. 23, 31:
medemini religioni sociorum, judices, conservate vestram. Neque enim haec externa vobis est religio (sc. Cereris) neque aliena, etc.,
id. Verr. 2, 4, 51, § 114:
istorum religio sacrorum,
id. Fl. 28, 69; id. Verr. 2, 4, 6, § 12; cf. id. ib. 2, 4, 8, §
18: religio deorum immortalium,
id. Lael. 25, 96; cf.:
per deos immortales! eos ipsos, de quorum religione jam diu dicimus,
id. Verr. 2, 4, 47, § 105:
religio divum,
Lucr. 6, 1276:
mira quaedam totā Siciliā privatim ac publice religio est Cereris Hennensis... quantam esse religionem convenit eorum, apud quos eam (Cererem) natam esse constat?... tanta erit enim auctoritas illius religionis, ut, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 49, § 107; cf. id. ib. 2, 4, 45, §
99: qui (Mercurius) apud eos summā religione coleretur,
id. ib. 2, 4, 39, § 84; cf. id. ib. 2, 4, 39, § 85;
2, 4, 44, § 96: (simulacrum Dianae) translatum Carthaginem locum tantum hominesque mutarat: religionem quidem pristinam conservabat,
id. ib. 2, 4, 33, § 72; cf.
, of the same,
id. ib. 2, 4, 35, §
78: fanum Junonis tantā religione semper fuit, ut... semper inviolatum sanctumque fuit,
enjoyed such honor, was held in such reverence, id. ib. 2, 4, 46, § 103;
2, 4, 58, § 129: hac (panacea) evulsā scrobem repleri vario genere frugum religio est,
is a religious custom, Plin. 25, 4, 11, § 30; cf.:
et obrui tales religio est,
id. 30, 5, 14, § 42:
hi (barbari) ignari totius negotii ac religionis,
of religious belief, of religion, Cic. Verr. 2, 4, 35, § 77; cf.:
venit mihi fani, loci, religionis illius in mentem,
id. ib. 2, 4, 50, §
110: de religione queri,
id. ib. 2, 4, 51, § 113.—In late and eccl. Lat., a religious ordinance, ceremony, rite:
quae est ista religio?
Vulg. Exod. 12, 26:
ista est religio victimae,
id. Num. 19, 2.—In plur.:
expertes religionum omnium,
Cic. N. D. 1, 42, 119:
qui in bello religionum et consuetudinis jura continent,
id. Verr. 2, 4, 55, § 122; cf.:
a quibus (rebus) etiam oculos cohibere te religionum jura cogebant,
id. ib. 2, 4, 45, §
101: religiones expiare,
id. Mil. 27, 73:
ceterae (nationes) pro religionibus suis bella suscipiunt, istae contra omnium religiones,
id. Font. 9, 30: Druides religiones interpretantur, religious matters, religion, Caes. B. G. 6, 13:
scientia morum ac religionum ejus rei publicae,
Quint. 12, 3, 1:
civitas religionibus dedita,
Plin. Pan. 74, 5:
liberum a religionibus matutinum,
Col. 6, 2, 3.
II.
Transf.
A.
Subject., conscientiousness, scrupulousness arising from religion, religious scruples, scruples of conscience, religious awe, etc. (cf. sanctimonia):
refrenatus religione,
Lucr. 5, 1114:
oppressa gravi sub religione vita,
id. 1, 64:
sese cum summā religione, tum summo metu legum et judiciorum teneri,
Cic. Verr. 2, 4, 34, § 75; cf.:
ut eam non metus, non religio contineret,
id. ib. 2, 4, 45, §
101: memini perturbari exercitum nostrum religione et metu, quod serenā nocte subito candens et plena luna defecisset,
id. Rep. 1, 15, 23:
tantā religione obstricta tota provincia est, tanta superstitio ex istius facto mentes omnium Siculorum occupavit, ut, etc.,
id. Verr. 2, 4, 51, § 113; cf.:
obstrinxisti religione populum Romanum,
id. Phil. 2, 33, 83:
recitatis litteris oblata religio Cornuto est, etc.,
id. Fam. 10, 12, 3:
ad oblatam aliquam religionem,
id. Agr. 1, 2, 5:
non recordabantur, quam parvulae saepe causae vel falsae suspicionis vel terroris repentini vel objectae religionis magna detrimenta intulissent,
Caes. B. C. 3, 72:
obicere religionem,
Plaut. Merc. 5, 2, 40; cf.:
inicere religionem alicui,
Cic. Caecin. 33, 97:
vide ne quid Catulus attulerit religionis,
id. de Or. 2, 90, 367:
Gracchus cum rem illam in religionem populo venisse sentiret, ad senatum retulit,
id. N. D. 2, 4, 10:
nec eam rem habuit religioni,
id. Div. 1, 35, 77:
ut quae religio C. Mario non fuerat, quo minus C. Glauciam praetorem occideret, eā nos religione in privato P. Lentulo puniendo liberaremur,
id. Cat. 3, 6, 15:
tunc quoque, ne confestim bellum indiceretur, religio obstitit,
Liv. 4, 30:
cum ibi quoque religio obstaret, ne, etc... augures consulti eam religionem eximere,
id. 4, 31:
cum plenā religione civitas esset,
id. 7, 28; 21, 62:
nihil esse mihi, religio'st dicere,
Ter. Heaut. 2, 1, 16; cf.:
ut velut numine aliquo defensa castra oppugnare iterum, religio fuerit,
Liv. 2, 62; 6, 27:
rivos deducere nulla Religio vetuit (with fas et jura sinunt),
Verg. G. 1, 270:
nulla mihi Religio est,
Hor. S. 1, 9, 71:
nullā religione, ut scelus tegat, posse constrin gi,
Curt. 6, 7, 7:
quosdam religio ceperit ulterius quicquam eo die conandi,
Liv. 28, 15; cf.:
movendi inde thesauros incussa erat religio,
id. 29, 18:
religio fuit, denegare nolui,
Plaut. Curc. 2, 3, 71.—In plur.: non demunt animis curas ac religiones Persarum montes, Varr. ap. Non. 379, 11:
artis Religionum animum nodis exsolvere,
Lucr. 1, 932; 4, 7:
religionibus atque minis obsistere vatum,
id. 1, 109:
plerique novas sibi ex loco religiones fingunt,
Caes. B. G. 6, 37:
natio est omnis Gallorum admodum dedita religionibus,
id. ib. 6, 16:
religionibus impediri,
id. ib. 5, 6; Auct. B. Alex. 74; Phaedr. 4, 10, 4:
plenis religionum animis, prodigia insuper nunciata,
Liv. 41, 16:
nullus locus non religionum deorumque est plenus,
id. 5, 52, 2:
pontifices flaminesque neglegentiores publicarum religionum esse,
id. 5, 52, 5.—
b.
Meton. ( effect. pro causā), a religious offence, giving rise to scruples of conscience:
ut si profectus non esset, nullā tamen mendacii religione obstrictus videretur,
Caes. B. C. 1, 11:
liberaret religione templum,
Liv. 45, 5:
se domumque religione exsolvere,
id. 5, 23.—In plur.:
inexpiabiles religiones in rem publicam inducere,
Cic. Phil. 1, 6, 13.—
c.
In partic.: religio jurisjurandi, or absol., scrupulousness in the fulfilment of an oath, the obligation of an oath, plighted faith:
religione jurisjurandi ac metu deorum in testimoniis dicendis commoveri,
Cic. Font. 9, 20; so,
jurisjurandi,
Caes. B. C. 1, 76 fin.; 3, 28; cf.:
nec Achaeos religione obstringerent,
Liv. 39, 37; Just. 1, 9, 18; 18, 6, 11. — Absol., Caes. B. C. 2, 32:
nocturna proelia esse vitanda, quod perterritus miles in civili dissensione timori magis quam religioni consulere consuerit,
id. ib. 1, 67:
religionem servare,
Nep. Ages. 2, 5.—
2.
In gen., a strict scrupulousness, anxiety, punctiliousness, conscientiousness, exactness, etc.: Atheniensium semper fuit prudens sincerumque judicium, nihil ut possent nisi incorruptum audire et elegans. Eorum religioni cum serviret orator, nullum verbum insolens, [p. 1557] nullum odiosum ponere audebat, Cic. Or. 8, 25; cf. id. ib. 11, 36; id. Brut. 82, 283:
fide et religione vitae defendi,
id. Deiot. 6, 16; cf.:
propter fidem et religionem judicis,
id. Rosc. Com. 15, 45; and:
testimoniorum religionem et fidem,
id. Fl. 4, 9:
homo sine ullā religione ac fide,
Nep. Chabr. 8, 2:
sin est in me ratio rei publicae, religio privati officii, etc.,
Cic. Sull. 3, 10; so,
officii,
id. Verr. 2, 3, 1, § 2:
religio in consilio dando,
id. Fam. 11, 29, 1:
alicujus facta ad antiquae religionis rationem exquirere,
id. Verr. 2, 4, 5, § 10; so,
antiqua,
id. Caecin. 10, 28:
nefas est religionem decipi judicantis,
Amm. 30, 4, 10.—In plur.:
judicum religiones,
Cic. de Or. 1, 8, 31.—
B.
Object.
1.
Abstr., the holiness, sacredness, sanctity inhering in any religious object (a deity, temple, utensils, etc.; cf.
sanctitas): quae (fortissimorum civium mentes) mihi videntur ex hominum vitā ad deorum religionem et sanctimoniam demigrasse,
Cic. Rab. Perd. 10, 30:
propter singularem ejus fani religionem,
id. Verr. 2, 4, 44, § 96:
in sacerdotibus tanta offusa oculis animoque religio,
Liv. 2, 40, 3; so,
fani,
Cic. Verr. 2, 4, 50, § 110; id. Inv. 2, 1, 1:
sacrarii,
id. Verr. 2, 4, 3, § 5:
templorum,
Tac. H. 1, 40:
signi,
Cic. Verr. 2, 4, 57, § 127:
jam tum religio pavidos terrebat agrestes Dira loci,
Verg. A. 8, 349.—
2.
Concr., an object of religious veneration, a sacred place or thing:
uno tempore Agrigentini beneficium Africani (sc. signum Apollinis), religionem domesticam, ornamentum urbis, etc.... requirebant,
Cic. Verr. 2, 4, 43, § 93; cf.:
religionem restituere,
id. ib. 2, 4, 36, §
80: sacrorum omnium et religionum hostis praedoque,
id. ib.; cf.:
praedo religionum,
id. ib. 2, 4, 43, §
95: quem tibi deum tantis eorum religionibus violatis auxilio futurum putas?
id. ib. 2, 4, 35, § 78; cf.:
est sceleris, quod religiones maximas violavit,
id. ib. 2, 4, 41, § 88.— Poet.:
quae religio aut quae machina belli, of the Trojan horse,
Verg. A. 2, 151.—
(β).
A system of religious belief, a religion (late Lat.):
Christiana,
Christianity, Eutr. 10, 16 fin.; Leo M. Serm. 66, 2 init.:
Christianam religionem absolutam et simplicem anili superstitione confundens,
Amm. 21, 16, 18; Lact. 5, 2, 8.

Lewis & Short latin dictionary > relligio
3 religiō

religiō (not rell-; the first syl. lengthened in hexameter verse), ōnis, f [re-+2 LIG-], conscientiousness, sense of right, moral obligation, duty: nihil esse mihi, religiost dicere, i. e. I say on my conscience, T.: Heium a religione deducere: quid lex et religio cogat cogitare: quaeris aliquem praestantiorem virtute, religione?: iudiciorum religionem veritatemque perfringere: iudicum religiones oratione converti, the conscientious convictions.— A regard for sacred things, devoutness, piety, reverence, religious feeling: sese summā religione teneri: religio, quae deorum cultu pio continetur: sacra summā religione confici velle: omnia, quae sceleri propiora sunt quam religioni: religioni servire.— A religious scruple, scruple of conscience, apprehension of divine anger, fear of the gods, superstitious awe: ut eam, non religio contineret: nullā mendaci religione obstrictus, superstition, Cs.: tantā religione obstricta provincia: obstrinxisti religione populum R.: parvulae causae vel terroris repentini vel obiectae religionis, Cs.: rem habere religioni, i. e. as a divine warning: ne bellum indiceretur, religio obstitit, L.: plena religione civitas, L.: liberatae religione mentes, L.: rivos deducere nulla Religio vetuit, V.: nulla mihi Religio est, H.: movendi thensauros, L.: novas sibi ex loco religiones fingunt, Cs.: religionibus impediri, Cs.: plenis religionum animis prodigia insuper nuntiata, L.— A sense of religious obligation, religious sanction, duty to the gods: viri religione potius quam veritate fides constricta: iuris iurandi.— A religious obligation, oath, pledge of faith, religious sanction: timori magis quam religioni consulere, Cs.: Achaeos religione obstringere, L.: relinquitur nova religio, ut, etc., i. e. a new view of your obligation, Cs.: ius iurandum servabat conservatā religione, N.: religioni potius vestrae quam odio parere.— Divine service, worship of the gods, religious observance, religion, worship: religione, id est cultu deorum: illa pax mater huic urbi iuris et religionis fuit: deorum.— A religion, faith, religious system, mode of worship, cult: venit mihi religionis illius in mentem: neque enim haec externa vobis est religio: expertes religionum omnium: in bello religionum et consuetudinis iura retinere: pro religionibus suis bella suscipere: religiones interpretantur, religious matters, Cs.: publicae religiones, L.— Sacredness, sanctity, holiness, claim to reverence: fanum Iunonis tantā religione semper fuit, ut, etc.: in sacerdotibus tanta offusa oculis animoque religio, i. e. such sacred majesty of expression and feeling, L.: Iam tum religio pavidos terrebat agrestīs Dira loci, V. — An object of veneration, sacred place, consecrated thing, hallowed object: religionem restituere: tantis eorum religionibus violatis: ad deorum religionem demigrasse, i. e. shrines: quae religio aut quae machina belli (the Trojan horse), V.—Of places, a claim resulting from consecration, religious liability: aram si dedicasti, sine religione loco moveri potest: liberaret religione templum, L.: locus religionum deorumque plenus, L.
* * *

religionis N F

supernatural constraint/taboo; obligation; sanction; worship; rite; sanctity; reverence/respect/awe/conscience/scruples; religion; order of monks/nuns (Bee)

Latin-English dictionary > religiō
4 impleo

implĕo ( inpl-), ēvi, ētum, 2 (sync. forms:
implerunt,
Verg. E. 6, 48; id. G. 4, 461; Pers. 1, 99; Ov. M. 11, 666 al.:
impleris,
Hor. Epod. 17, 59:
implerit,
Ov. M. 6, 111:
implerint,
Cic. Agr. 2, 18, 47:
implerat,
Ov. M. 9, 280 al.:
implessem,
Verg. A. 4, 605:
implesset,
Ov. M. 9, 667:
inplesse,
Liv. 4, 41; Tib. 3, 3, 1; Tac. H. 2, 78 al.), v. a. [inpleo], to fill up, fill full, to make full, fill (freq. and class.; cf. expleo, compleo).
I.
Lit.
A.
In gen.
(α).
Aliquid ( aliquem) aliqua re:
is vomens frustis esculentis gremium suum et totum tribunal implevit,
Cic. Phil. 2, 25, 63:
implevitque mero pateram,
Verg. A. 1, 729:
foros flammis,
id. ib. 4, 605:
herbarum suco expresso caput impleatur,
i. e. be wet all over with, Cels. 3, 18 med.; so,
caput calido oleo,
id. 4, 2, 1 med.:
cibis vinoque venas,
Liv. 26, 14, 5: manum pinu flagranti, fills his hand with, i. e. grasps, Verg. A. 9, 72:
fusti istorum caput,
Plaut. Aul. 3, 3, 6; cf.
in the comic pun: quae (dolia) nisi erunt semper plena, ego te implebo flagris,
id. Cas. 1, 35:
tuis oraculis Chrysippus totum volumen implevit,
Cic. Div. 2, 56, 115; cf. in the foll. g:
Neptunus ventis implevit vela secundis,
filled, swelled, Verg. A. 7, 23.—
(β).
Aliquid alicujus rei (in analogy with plenus; cf.
compleo): ollam denariorum implere,
Cic. Fam. 9, 18, 4.—
(γ).
With a simple acc.:
id mustum coicies in amphoram et implebis ad summum,
Col. 12, 36:
alter de ipsa justitia quatuor implevit sane grandes libros,
Cic. Rep. 3, 8; cf. id. Ac. 2, 27, 87.—
B.
In partic.
1.
To fill with food, to satisfy, satiate:
praeparatā nos implevimus cenā,
Petr. 16:
implentur veteris Bacchi pinguisque ferinae,
satisfy, regale themselves, Verg. A. 1, 215; so,
vis impleri, mid.,
Juv. 5, 75; cf.:
se interdiu,
Cels. 1, 2 fin. —
2.
To fill, to make fleshy, fat, stout:
si aqua inter cutem quem implevit,
Cels. 2, 8 med.:
implet corpus modica exercitatio, etc.,
makes fat, id. 1, 3 med.:
nascentes implent conchylia lunae,
fill up, fatten, Hor. S. 2, 4, 30:
Nomentanae vites se frequenter implent,
Col. 3, 2, 14.—Hence also of women and animals, to make pregnant, impregnate:
(Peleus Thetidem) ingenti implet Achille,
Ov. M. 11, 265; 4, 698; 5, 111; 9, 280; so of animals: sues implentur uno coitu, Plin. 8, 51, 77, § 205; 9, 23, 39, § 76; Col. 7, 6, 3. —
3.
To fill up, amount to a certain measure:
mensuraque roboris ulnas Quinque ter implebat,
Ov. M. 8, 748:
arboris crassitudo quatuor hominum ulnas complectentium implebat,
Plin. 16, 40, 76, § 202; cf. id. 18, 10, 20, § 92:
luna quater junctis implerat cornibus orbem,
Ov. M. 2, 344; 7, 530.
II.
Trop.
A.
Ingen., to fill, make full.
(α).
Aliquid ( aliquem) aliqua re:
impune ut urbem nomine impleris meo,
Hor. Epod. 17, 59:
urbem tumultu,
Liv. 24, 26, 12; cf.:
voce deos,
Val. Fl. 2, 167:
aliquem hortatibus,
id. 4, 81:
aliquem spe,
Just. 29, 4 fin.:
pectus falsis terroribus,
Hor. Ep. 2, 1, 212:
scopulos lacrimosis vocibus,
Verg. A. 11, 274:
multitudinem exspectatione vana,
Liv. 36, 29, 3; 41, 5, 2:
milites praeda,
satisfy, id. 7, 16, 3; 25, 20, 6:
omnia terrore,
id. 9, 24, 8:
anxiis curis,
id. 1, 56, 4 et saep.:
vacua causarum conviciis,
Quint. 12, 9, 8; 4, 2, 114; Tac. A. 1, 22:
rem alioqui levem sententiarum pondere,
Quint. 9, 3, 74; cf. id. 5, 13, 56; Liv. 7, 2, 7:
cum sese sociorum, cum regum sanguine implerint,
have filled, covered, Cic. Agr. 2, 18, 47:
se caedibus,
Sil. 9, 528:
te ager vitibus implet,
enriches, Juv. 9, 56.— Pass.:
omnia delubra pacem deum exposcentium virorum turba inplebantur,
were thronged, Liv. 3, 5, 14.—
(β).
Aliquid ( aliquem) alicujus rei:
celeriter adulescentem suae temeritatis implet,
Liv. 1, 46, 8:
omnia erroris mutui,
id. 4, 41, 7:
aliquem spei animorumque,
id. 7, 7, 5:
aliquem religionis,
id. 5, 28, 4:
hostes fugae et formidinis,
id. 10, 14, 20 et saep.—
(γ).
With the simple acc.:
acta magni Herculis implerant terras,
Ov. M. 9, 135; 9, 667; id. F. 1, 93:
quod tectum magnus hospes impleveris,
hast filled with thy presence, thy greatness, Plin. Pan. 15, 4; id. Ep. 7, 24 fin.:
non semper implet (Demosthenes) aures meas,
does not always satisfy, Cic. Or. 29, 104:
odium novercae,
Ov. M. 9, 135: implere ceterorum rudes animos, i. q. to inflame, to poison, Tac. A. 1, 31; cf.:
urbs deinde impletur (sc. contagione morbi),
Liv. 4, 30, 8:
nondum implevere medullas maturae mala nequitiae,
Juv. 14, 215:
vestigia alicujus,
to follow after, imitate, Plin. Ep. 8, 13, 1:
ceras pusillas,
i. e. to cover with writing, Juv. 14, 30; cf.:
ceras capaces,
id. 1, 63:
tabulas,
id. 2, 58:
vices,
Claud. VI. Cons. Hon. 432.—
(δ).
With the simple abl.: Minyae clamoribus implent (sc. Jasonem), fill, i. e. spur on, inflame by acclamation, Ov. M. 7, 120.—
B.
In partic.
1.
To fill up a portion of time or a number, to make out, complete, finish, end:
puer, qui nondum impleverat annum,
Ov. M. 9, 338:
octavum et nonagesimum annum,
Quint. 3, 1, 14; cf.:
me quater undenos sciat implevisse Decembres,
Hor. Ep. 1, 20, 27:
vitae cursum,
Plin. 7, 16, 16, § 75:
finem vitae sponte an fato,
Tac. A. 2, 42 fin.:
impleta ut essent sex milia,
Liv. 33, 14; cf.:
cohortes conscripserat ac triginta legionum instar impleverat,
Vell. 2, 20, 4:
si numerum, si tres implevero,
Juv. 9, 90.—
2.
With the accessory notion of activity, to fulfil, discharge, execute, satisfy, content:
ne id profiteri videar, quod non possim implere,
Cic. Clu. 18, 51; cf.
promissum,
Plin. Ep. 2, 12, 6:
munia sua,
Tac. A. 3, 53:
incohatas delationes,
Dig. 48, 1, 5:
consilium,
Tac. H. 1, 16:
vera bona,
id. Agr. 44:
fata,
Liv. 1, 7, 11:
utinam quam spem ille de me concepit, partes officii,
Plin. Ep. 5, 56, 3; 10, 52, 2 (D):
impleverim!
id. ib. 1, 10, 3; Quint. 6, 1, 12:
desideria naturae,
Curt. 6, 2, 3:
exsequiarum officium,
Just. 23, 2, 8:
religionis officium,
Sulp. Sev. Chron. 2, 35, 3:
hominis officium, Lact. Op. Dei, 20, 9: officium (opp. suscipere),
id. 6, 6, 15:
mandatum,
Gai. Inst. 3, 161:
legem,
Vulg. Rom. 13, 8.—Rarely with a personal object:
implere censorem,
i. e. to discharge the office of censor, Vell. 2, 95 fin. Ruhnk.—
3.
Rhet. t. t., to make emphatic, make prominent:
infirma, nisi majore quodam oratoris spiritu implentur,
Quint. 5, 13, 56.

Lewis & Short latin dictionary > impleo
5 inpleo

implĕo ( inpl-), ēvi, ētum, 2 (sync. forms:
implerunt,
Verg. E. 6, 48; id. G. 4, 461; Pers. 1, 99; Ov. M. 11, 666 al.:
impleris,
Hor. Epod. 17, 59:
implerit,
Ov. M. 6, 111:
implerint,
Cic. Agr. 2, 18, 47:
implerat,
Ov. M. 9, 280 al.:
implessem,
Verg. A. 4, 605:
implesset,
Ov. M. 9, 667:
inplesse,
Liv. 4, 41; Tib. 3, 3, 1; Tac. H. 2, 78 al.), v. a. [inpleo], to fill up, fill full, to make full, fill (freq. and class.; cf. expleo, compleo).
I.
Lit.
A.
In gen.
(α).
Aliquid ( aliquem) aliqua re:
is vomens frustis esculentis gremium suum et totum tribunal implevit,
Cic. Phil. 2, 25, 63:
implevitque mero pateram,
Verg. A. 1, 729:
foros flammis,
id. ib. 4, 605:
herbarum suco expresso caput impleatur,
i. e. be wet all over with, Cels. 3, 18 med.; so,
caput calido oleo,
id. 4, 2, 1 med.:
cibis vinoque venas,
Liv. 26, 14, 5: manum pinu flagranti, fills his hand with, i. e. grasps, Verg. A. 9, 72:
fusti istorum caput,
Plaut. Aul. 3, 3, 6; cf.
in the comic pun: quae (dolia) nisi erunt semper plena, ego te implebo flagris,
id. Cas. 1, 35:
tuis oraculis Chrysippus totum volumen implevit,
Cic. Div. 2, 56, 115; cf. in the foll. g:
Neptunus ventis implevit vela secundis,
filled, swelled, Verg. A. 7, 23.—
(β).
Aliquid alicujus rei (in analogy with plenus; cf.
compleo): ollam denariorum implere,
Cic. Fam. 9, 18, 4.—
(γ).
With a simple acc.:
id mustum coicies in amphoram et implebis ad summum,
Col. 12, 36:
alter de ipsa justitia quatuor implevit sane grandes libros,
Cic. Rep. 3, 8; cf. id. Ac. 2, 27, 87.—
B.
In partic.
1.
To fill with food, to satisfy, satiate:
praeparatā nos implevimus cenā,
Petr. 16:
implentur veteris Bacchi pinguisque ferinae,
satisfy, regale themselves, Verg. A. 1, 215; so,
vis impleri, mid.,
Juv. 5, 75; cf.:
se interdiu,
Cels. 1, 2 fin. —
2.
To fill, to make fleshy, fat, stout:
si aqua inter cutem quem implevit,
Cels. 2, 8 med.:
implet corpus modica exercitatio, etc.,
makes fat, id. 1, 3 med.:
nascentes implent conchylia lunae,
fill up, fatten, Hor. S. 2, 4, 30:
Nomentanae vites se frequenter implent,
Col. 3, 2, 14.—Hence also of women and animals, to make pregnant, impregnate:
(Peleus Thetidem) ingenti implet Achille,
Ov. M. 11, 265; 4, 698; 5, 111; 9, 280; so of animals: sues implentur uno coitu, Plin. 8, 51, 77, § 205; 9, 23, 39, § 76; Col. 7, 6, 3. —
3.
To fill up, amount to a certain measure:
mensuraque roboris ulnas Quinque ter implebat,
Ov. M. 8, 748:
arboris crassitudo quatuor hominum ulnas complectentium implebat,
Plin. 16, 40, 76, § 202; cf. id. 18, 10, 20, § 92:
luna quater junctis implerat cornibus orbem,
Ov. M. 2, 344; 7, 530.
II.
Trop.
A.
Ingen., to fill, make full.
(α).
Aliquid ( aliquem) aliqua re:
impune ut urbem nomine impleris meo,
Hor. Epod. 17, 59:
urbem tumultu,
Liv. 24, 26, 12; cf.:
voce deos,
Val. Fl. 2, 167:
aliquem hortatibus,
id. 4, 81:
aliquem spe,
Just. 29, 4 fin.:
pectus falsis terroribus,
Hor. Ep. 2, 1, 212:
scopulos lacrimosis vocibus,
Verg. A. 11, 274:
multitudinem exspectatione vana,
Liv. 36, 29, 3; 41, 5, 2:
milites praeda,
satisfy, id. 7, 16, 3; 25, 20, 6:
omnia terrore,
id. 9, 24, 8:
anxiis curis,
id. 1, 56, 4 et saep.:
vacua causarum conviciis,
Quint. 12, 9, 8; 4, 2, 114; Tac. A. 1, 22:
rem alioqui levem sententiarum pondere,
Quint. 9, 3, 74; cf. id. 5, 13, 56; Liv. 7, 2, 7:
cum sese sociorum, cum regum sanguine implerint,
have filled, covered, Cic. Agr. 2, 18, 47:
se caedibus,
Sil. 9, 528:
te ager vitibus implet,
enriches, Juv. 9, 56.— Pass.:
omnia delubra pacem deum exposcentium virorum turba inplebantur,
were thronged, Liv. 3, 5, 14.—
(β).
Aliquid ( aliquem) alicujus rei:
celeriter adulescentem suae temeritatis implet,
Liv. 1, 46, 8:
omnia erroris mutui,
id. 4, 41, 7:
aliquem spei animorumque,
id. 7, 7, 5:
aliquem religionis,
id. 5, 28, 4:
hostes fugae et formidinis,
id. 10, 14, 20 et saep.—
(γ).
With the simple acc.:
acta magni Herculis implerant terras,
Ov. M. 9, 135; 9, 667; id. F. 1, 93:
quod tectum magnus hospes impleveris,
hast filled with thy presence, thy greatness, Plin. Pan. 15, 4; id. Ep. 7, 24 fin.:
non semper implet (Demosthenes) aures meas,
does not always satisfy, Cic. Or. 29, 104:
odium novercae,
Ov. M. 9, 135: implere ceterorum rudes animos, i. q. to inflame, to poison, Tac. A. 1, 31; cf.:
urbs deinde impletur (sc. contagione morbi),
Liv. 4, 30, 8:
nondum implevere medullas maturae mala nequitiae,
Juv. 14, 215:
vestigia alicujus,
to follow after, imitate, Plin. Ep. 8, 13, 1:
ceras pusillas,
i. e. to cover with writing, Juv. 14, 30; cf.:
ceras capaces,
id. 1, 63:
tabulas,
id. 2, 58:
vices,
Claud. VI. Cons. Hon. 432.—
(δ).
With the simple abl.: Minyae clamoribus implent (sc. Jasonem), fill, i. e. spur on, inflame by acclamation, Ov. M. 7, 120.—
B.
In partic.
1.
To fill up a portion of time or a number, to make out, complete, finish, end:
puer, qui nondum impleverat annum,
Ov. M. 9, 338:
octavum et nonagesimum annum,
Quint. 3, 1, 14; cf.:
me quater undenos sciat implevisse Decembres,
Hor. Ep. 1, 20, 27:
vitae cursum,
Plin. 7, 16, 16, § 75:
finem vitae sponte an fato,
Tac. A. 2, 42 fin.:
impleta ut essent sex milia,
Liv. 33, 14; cf.:
cohortes conscripserat ac triginta legionum instar impleverat,
Vell. 2, 20, 4:
si numerum, si tres implevero,
Juv. 9, 90.—
2.
With the accessory notion of activity, to fulfil, discharge, execute, satisfy, content:
ne id profiteri videar, quod non possim implere,
Cic. Clu. 18, 51; cf.
promissum,
Plin. Ep. 2, 12, 6:
munia sua,
Tac. A. 3, 53:
incohatas delationes,
Dig. 48, 1, 5:
consilium,
Tac. H. 1, 16:
vera bona,
id. Agr. 44:
fata,
Liv. 1, 7, 11:
utinam quam spem ille de me concepit, partes officii,
Plin. Ep. 5, 56, 3; 10, 52, 2 (D):
impleverim!
id. ib. 1, 10, 3; Quint. 6, 1, 12:
desideria naturae,
Curt. 6, 2, 3:
exsequiarum officium,
Just. 23, 2, 8:
religionis officium,
Sulp. Sev. Chron. 2, 35, 3:
hominis officium, Lact. Op. Dei, 20, 9: officium (opp. suscipere),
id. 6, 6, 15:
mandatum,
Gai. Inst. 3, 161:
legem,
Vulg. Rom. 13, 8.—Rarely with a personal object:
implere censorem,
i. e. to discharge the office of censor, Vell. 2, 95 fin. Ruhnk.—
3.
Rhet. t. t., to make emphatic, make prominent:
infirma, nisi majore quodam oratoris spiritu implentur,
Quint. 5, 13, 56.

Lewis & Short latin dictionary > inpleo
6 exemplar

exemplar āris, n [exemplum], a transcript, copy: (libri).— An image, likeness: sui.— A pattern, model, exemplar, original, example: ad imitandum mihi propositum: antiquae religionis: vitiis imitabile, H.— Plur: Graeca, H.
* * *

examplaris N N

model, pattern, example, original, ideal; copy/reproduction; typical instance

Latin-English dictionary > exemplar
7 explānātiō

explānātiō ōnis, f [explano], an explanation, interpretation: religionis. — Plur: interpretum: portentorum.—As a rhet. figure, C.
* * *
I
explanationis N F

exposition, setting out/enunciating clearly in words; explanation (Ecc)
II
explanationis N F

explanation (Collins)

Latin-English dictionary > explānātiō
8 habeō

habeō uī (old perf subj. habessit for habuerit, C.), itus, ēre [HAB-], to have, hold, support, carry, wear: arma: anulum: arma hic paries habebit, H.: coronam in capite: soccos et pallium: catenas: Faenum in cornu, H.: aquilam in exercitu, S.— To have, hold, contain: quod (fanum) habebat auri: non me Tartara habent, V.: quem quae sint habitura deorum Concilia, etc., V.: Quae regio Anchisen habet? V.: quod habet lex in se: suam (nutricem) cinis ater habebat, V.— To have, hold, occupy, inhabit: urbem, S.: arcem: quā Poeni haberent (sc. castra), L.: Hostis habet muros, V. —Of relation or association, to have: in matrimonio Caesenniam: eos in loco patrui: uxores: patrem: (legionem) secum, Cs.: apīs in iubā: mecum scribas: quibus vendant, habere, Cs.: conlegam in praeturā Sophoclem: civitates stipendiarias, Cs.: cognitum Scaevolam: inimicos civīs: duos amicissimos: eum nuptiis adligatum: quem pro quaestore habuit.— To have, be furnished with: voltum bonum, S.: pedes quinque: Angustos aditūs, V.: manicas, V.— To have, hold, keep, retain, detain: haec cum illis sunt habenda (opp. mittenda), T.: si quod accepit habet: Bibulum in obsidione, Cs.: in liberis custodiis haberi, S.: in vinculis habendi, S.: mare in potestate, Cs.: in custodiam habitus, lodged, L.: ordines, preserve, S.: alios in eā fortunā, ut, etc., L.: exercitus sine inperio habitus, S.: Marium post principia, station, S.: Loricam Donat habere viro, gives to keep, V.: inclusum senatum.—Of ownership or enjoyment, to have, own, possess, be master of: agros: Epicratis bona omnia: in Italiā fundum: quod non desit, H.: (divitias) honeste, enjoy, S.: (leges) in monumentis habemus, i. e. are extant: sibi hereditatem: illam suas res sibi habere iussit (the formula of divorcing a wife): in vestrā amicitiā divitias, S.: nos Amaryllis habet, has my love, V.: habeo, non habeor a Laide: habet in nummis, in praediis, is rich: ad habendum nihil satis esse: amor habendi, V.: Unde habeas, quaerit nemo, sed oportet habere, Iu.— To have, get, receive, obtain: a me vitam, fortunas: imperium a populo R.: habeat hoc praemi tua indignitas: granum ex provinciā: plus dapis, H.: Partem opere in tanto, a place, V.: graviter ferit atque ita fatur, Hoc habet, it reaches him, V.: certe captus est, habet! (i. e. volneratus est) T.— To find oneself, be, feel, be situated, be off, come off: se non graviter: bene habemus nos: praeclare se res habebat: quo pacto se habeat provincia: bene habent tibi principia, T.: bene habet, it is well: atqui Sic habet, H.: credin te inpune habiturum? escape punishment, T.: virtus aeterna habetur, abides, S.— To make, render: uti eos manifestos habeant, S.: pascua publica infesta, L.—With P. perf. pass., periphrast. for perf act.: vectigalia redempta, has brought in and holds, Cs.: domitas libidines: quae conlecta habent Stoici: de Caesare satis dictum: pericula consueta, S.: neque ea res falsum me habuit, S.: edita facinora, L.— To treat, use, handle: duriter se, T.: equitatu agmen adversariorum male, Cs.: exercitum luxuriose, S.: eos non pro vanis hostibus, sed liberaliter, S.: saucii maiore curā habiti, L.— To hold, direct, turn, keep: iter hac, T.: iter ad legiones, Cs.— To hold, pronounce, deliver, utter, make: orationem de ratione censoriā: contionem ad urbem: post habitam contionem: gratulationibus habendis celebramur: quae (querelae) apud me de illo habebantur: verba.— To hold, convene, conduct, cause to take place: comitia haberi siturus: senatum, Cs.: censum: Consilium summis de rebus, V.— To hold, govern, administer, manage, wield: rem p., S.: qui cultus habendo Sit pecori, V.: animus habet cuncta, neque ipse habetur, S.: aptat habendo Ensem, V.—Of rank or position, to hold, take, occupy: priores partīs Apud me, T.: Statum de tribus secundarium.—Fig., to have, have in mind, entertain, cherish, experience, exhibit, be actuated by: si quid consili Habet, T.: alienum animum a causā: tantum animi ad audaciam: plus animi quam consili: amorem in rem p.: in consilio fidem: gratiam, gratias habere; see gratia.— To have, have in mind, mean, wish, be able: haec habebam fere, quae te scire vellem, this was in substance what, etc.: haec habui de amicitiā quae dicerem: quod huic responderet, non habebat: haec fere dicere habui de, etc.: illud adfirmare pro certo habeo, L.—Prov.: quā digitum proferat non habet.—With P. fut. pass., to have, be bound: utrumne de furto dicendum habeas, Ta.: si nunc primum statuendum haberemus, Ta. — To have, have in mind, know, be acquainted with, be informed of: regis matrem habemus, ignoramus patrem: habes consilia nostra, such are: In memoriā habeo, I remember, T.: age, si quid habes, V.—With in animo, to have in mind, purpose, intend, be inclined: rogavi, ut diceret quid haberet in animo: istum exheredare in animo habebat: hoc (flumen) transire, Cs.: bello eum adiuvare, L. — To have in mind, hold, think, believe, esteem, regard, look upon: neque vos neque deos in animo, S.: haec habitast soror, T.: alquos magno in honore, Cs.: Iunium (mensem) in metu, be afraid of: omnīs uno ordine Achivos, all alike, V.: hi numero inpiorum habentur, Cs.: quem nefas habent nominare: deos aeternos: habitus non futtilis auctor, V.: cum esset habendus rex: non nauci augurem: cuius auctoritas magni haberetur, Cs.: id pro non dicto habendum, L.: sic habeto, non esse, etc.: non necesse habeo dicere: eam rem habuit religioni, a matter of conscience: ludibrio haberi, T.: duritiam voluptati, regard as pleasure, S.— To have, have received, have acquired, have made, have incurred: a me beneficia, Cs.: tantos progressūs in Stoicis.—With satis, to have enough, be content, be satisfied: sat habeo, T.: a me satis habent, tamen plus habebunt: non satis habitum est, quaeri, etc.— To have, be characterized by, exercise, practise: salem, T.: habet hoc virtus, ut, etc., this is characteristic of merit: locus nihil habet religionis: celerem motum, Cs.: neque modum neque modestiam, S.: silentium haberi iussit, observed, S.: habebat hoc Caesar, quem cognorat, etc., this was Caesar's way: ornamenta dicendi.— To have, involve, bring, render, occasion, produce, excite: primus adventus equitatūs habuit interitum: habet amoenitas ipsa inlecebras: latrocinia nullam habent infamiam, Cs.— To hold, keep, occupy, engage, busy, exercise, inspire: hoc male habet virum, vexes, T.: animalia somnus habebat, V.: sollicitum te habebat cogitatio periculi: Qui (metus) maior absentīs habet, H.— To take, accept, bear, endure: eas (iniurias) gravius aequo, S.: aegre filium id ausum, L.— To keep, reserve, conceal: Non clam me haberet quod, etc., T.: secreto hoc audi, tecum habeto.— To keep, spend, pass: adulescentiam, S.: aetatem procul a re p., S.—With rem, to have to do, be intimate: quocum uno rem habebam, T.
* * *

habere, habui, habitus V

have, hold, consider, think, reason; manage, keep; spend/pass (time)

Latin-English dictionary > habeō
9 impleō (in-pl-)

impleō (in-pl-) ēvī (often implērunt, implēsse, etc., for implēvērunt, etc.), ētus, ēre [PLE-], to fill up, fill full, make full, fill: libros: (harena) ora inplere solet, S.: frustis esculentis gremium suum: manum pinu flagranti, grasp, V.: gemmis caudam, cover, O.: delubra virorum turbā inplebantur, were thronged, L.: ventis vela, V.: codices earum rerum: ollam denariorum.—To fill, sate, satisfy, satiate: Implentur veteris Bacchi, regale themselves, V.: vis impleri, Iu.—To fill, make fleshy, fatten: nascentes implent conchylia lunae, H.—To make pregnant, impregnate: (Thetidem) Achille, O.—To fill up, complete: Luna implerat cornibus orbem, O.—Fig., to fill, make full: acta Herculis implerant terras, O.: urbs impletur (sc. contagione morbi), L.: ceras, cover with writing, Iu.: urbem tumultu, L.: milites praedā, satisfy, L.: lacrimis dolorem, Ta.: sese sociorum sanguine: te ager vitibus implet, enriches, Iu.: sermonibus diem, spends, O.: Minyae clamoribus implent (Iasonem), i. e. inflame, O.: inpletae modis saturae, perfectly set to music, L.: adulescentem suae temeritatis, L.: multitudinem religionis, L.—To fill up, make out, complete, finish, end: annum, O.: quater undenos Decembrīs, H.: impleta ut essent VI milia armatorum, L.: numerum, Iu.: Graecorum (poetarum) catervas, complete (by joining), H.: finem vitae, Ta.— To fulfil, discharge, execute, satisfy, content: id profiteri, quod non possim implere: partīs adsensibus, O.: vera bona, Ta.: fata, L.

Latin-English dictionary > impleō (in-pl-)
10 polluō

polluō uī, ūtus, ere [pro+luo], to soil, defile, stain, foul, pollute: ore dapes, V.: ora cruore, O. —Fig., to defile, pollute, contaminate, violate, dishonor, desecrate: iura scelere: stupro religionis: Iovem, Pr.: tragico pollutus concubitu, Iu.: polluta pax, V.
* * *

polluere, pollui, pollutus V TRANS

soil/foul/dirty/stain/pollute; infect (w/disease); make impure; break (fast); violate; dishonor/defile/degrade (w/illicit sexual conduct/immoral actions)

Latin-English dictionary > polluō
11 pūrus

pūrus adj. with comp. and sup. [1 PV-], free from dirt, free from admixture, clean, pure, unstained, unspotted: alqd purum liquidumque haurire: aqua, H.: manus, H.: purissima mella, V.: aëre purior ignis, O.: humus, cleared: puro concurrere campo, V.: ab arboribus Campus, O.: puro ac patenti campo, i. e. without houses, L.: locus, untrodden, L.: sol, clear, H.: gemma, O.—As subst n.: per purum, through a clear sky, V.— Plain, naked, unadorned, unwrought: argentum, plain, i. e. without artistic work: argenti vascula puri, Iu.: toga, without purple stripes, Ph.—Fig., pure, unspotted, spotless, chaste, undefiled, unpolluted, faultless: animus purus et integer: estne quisquam qui tibi purior videatur?: vitā et pectore puro, H.: animam puram conservare, free from sensuality: (forum) purum caede servatum: Integer vitae scelerisque purus, H.—Of style, pure, free from error, accurate, faultless: oratio: genus dicendi: brevitas.—In law, unconditional, absolute, complete: iudicium.—As subst n.: quid possit ad dominos puri ac reliqui pervenire, clear gain.—In religion, free, clear, subject to no religious claims: domus ab suspicione religionis: in loco puro poni, L.: familia, free from ceremonial defilement, free from mourning, O.: socios purā circumtulit undā, water of purification, V.: arbor, O.
* * *

pura -um, purior -or -us, purissimus -a -um ADJ

pure, clean, unsoiled; free from defilement/taboo/stain; blameless, innocent; chaste, unpolluted by sex; plain/unadulterated; genuine; absolute; refined; clear, limpid, free of mist/cloud; ringing (voice); open (land); net; simple

Latin-English dictionary > pūrus
12 simulācrum

simulācrum ī, n [simulo], a likeness, image, figure, portrait, effigy, statue: eius simulacrum servare: deorum simulacra: templa adire, et ante simulacra proiecti, etc., Cs.: Vix positum Castris (the Palladium), V.: simulacra oppidorum: pugnarum, L.— An image, reflection, form, shade, phantom: quid frustra simulacra fugacia (in aquā visa) captas? O.: infelix Creüsae, ghost, V.: vana (noctis), O.: simulacra modis pallentia miris, V. — A mnemonic sign, figure, emblem: simulacris pro litteris uti.— A description, portraiture, characterization: viri copiosi, L.—Fig., a shadow, semblance, appearance, imitation, pretence: religionis simulacra fingere: aliquod civitatis: pugnaeque cient simulacra sub armis, mock-fights, V.: navalis pugnae, L.: simulacra libertatis senatui praebere, Ta.
* * *

simulacri N N

likeness, image, statue

Latin-English dictionary > simulācrum
13 statuō

statuō uī, ūtus, ere [status], to cause to stand, set up, set, station, fix upright, erect, plant: statue signum, L.: agro qui statuit meo Te, triste lignum (i. e. arborem), H.: Crateras magnos statuunt (on the table), V.: tabernacula statui passus non est, to pitch, Cs.: aeiem quam arte statuerat, latius porrigit, had drawn up, S.: statuitur Lollius in convivio, is taken to the banquet: tabernacula in foro, L.: ubi primum equus Curtium in vado statuit, L.: in nostris castris tibi tabernaculum statue, Cu.: pro rigidis calamos columnis, O.: alqm capite in terram, T.: patrem eius ante oculos: bovem ad fanum Dianae et ante aram, L.: Puer quis Ad cyathum statuetur? H.— To construct and place, set up, erect, make, build: eique statuam equestrem in rostris statui placere, in his honor: Effigiem, V.: Templa tibi, O.: aras e caespite, O.: aëneum tropaeum: carceres eo anno in Circo primum statuti, L.: incensis operibus quae statuerat, N.: Inter et Aegidas mediā statuaris in urbe, i. e. a statue of you, O.: Urbem quam statuo vestra est, found, V.— To cause to stand firm, strengthen, support: rem p. certo animo, Att. ap. C.—Of rules and precedents, to establish, constitute, ordain, fix, settle, set forth: omnīs partīs religionis: vectigal etiam novum ex salariā annonā, L.: Exemplum statuite in me ut adulescentuli Vobis placare studeant, T.: in alquo homine exemplum huius modi: si quid iniungere inferiori velis, si id prius in te ac tuos ipse iuris statueris, etc., first admit it against yourself, L.: citius Quam tibi nostrorum statuatur summa laborum, i. e. is recounted, O.— Of persons, to constitute, appoint, create: arbitrum me huius rei.—Of limits and conditions, to determine, fix, impose, set: imperi diuturnitati modum statuendum putavistis, that a limit should be assigned: statui mihi tum modum et orationi meae, imposed restraints upon: non statuendo felicitati modum, by not limiting his success, L.: modum carminis, O.: providete duriorem vobis condicionem: Finem orationi, make an end of, T.—Of a time or place, to fix, appoint, set: statutus est comitiis dies, L.: multitudini diem statuit ante quam liceret, etc., S.: fruges quoque maturitatem statuto tempore expectant, Cu.— To decide, determine, settle, fix, bring about, choose, make a decision: ut pro merito cuiusque statueretur, L.: ut ipse de eo causā cognitā statuat, to try the cause and decide, Cs.: utrum igitur hoc Graeci statuent... an nostri praetores?: ut statuatis hoc iudicio utrum, etc.: in hoc homine statuetur, possitne homo damnari, etc.: quid faciendum sit, L.: nondum statuerat, conservaret eum necne, N.: in senatu de lege: de absente eo statuere ac iudicare, L.: de P. Lentulo, i. e. decide on the punishment of, S.: (ii), quos contra statuas: Res quoque privatas statui sine crimine iudex, sat in judgment upon, O.—In the mind, to decide, make up one's mind, conclude, determine, be convinced: numquam intellegis, statuendum tibi esse, utrum, etc.: neque tamen possum statuere, utrum magis mirer, etc.: vix statuere apud animum meum possum, utrum, etc., to make up my mind, L.: quidquid nos communi sententiā statuerimus. — To decree, order, ordain, enact, prescribe: statuunt ut decem milia hominum mittantur, Cs.: eos (Siculos) statuisse, ut hoc quod dico postularetur: patres ut statuerent, ne absentium nomina reciperentur: statutum esse (inter plebem et Poenos), ut... impedimenta diriperent, agreed, L.: statuunt ut Fallere custodes tentent, O.: sic, di, statuistis, O.: (Vestalibus) stipendium de publico, decreed a salary, L.: cur his quoque statuisti, quantum ex hoc genere frumenti darent.—Of punishments, to decree, measure out, inflict, pass sentence: considerando... in utrā (lege) maior poena statuatur: obsecrare, ne quid gravius in fratrem statueret, treat harshly, Cs.: quid in illos statuamus consultare, S.: cum triste aliquid statuit, O.: legem de capite civis Romani statui vetare, i. e. sentence of death to be passed.—To resolve, determine, purpose, propose: statuit ab initio ius publicano non dicere: statuerat excusare, to decline the office: proelio decertare, Cs.: non pugnare, L.: habere statutum cum animo ac deliberatum, to have firmly and deliberately resolved: caedis initium fecisset a me, sic enim statuerat.— To judge, declare as a judgment, be of opinion, hold, be convinced, conclude, think, consider: leges statuimus per vim et contra auspicia latas: statuit senatus hoc, ne illi quidem esse licitum, cui concesserat omnia: qui id statuat esse ius quod non oporteat iudicari, who holds that to be the law: cum igitur statuisset, opus esse, etc., had become convinced: statuistis, etiam intra muros Antoni scelus versari, inferred: Hoc anno statuit temporis esse satis, O.: si id dicunt, non recte aliquid statuere eos qui consulantur, that they hold an erroneous opinion: hoc si ita statuetis: statuit nauarchos omnīs vitā esse privandos, thought it necessary to deprive, etc.: causam sibi dicendam esse statuerat, knew: Caesar statuit exspectandam classem, Cs.: si, ut Manilius statuebat, sic est iudicatum: uti statuit, as he thought, L.: omnīs statuit ille quidem non inimicos, sed hostīs, regarded not as adversaries, but as foes: Anaximenes aëra deum statuit, regarded.
* * *

statuere, statui, statutus V

set up, establish, set, place, build; decide, think

Latin-English dictionary > statuō
14 abduco

ab-dūco, xi, ctum, 3, v. a. (ABDOVCIT =abduit, in the epitaph of Scipio, Inscr. Orell. 550; perf. abduxti, Plaut. Curc. 5, 2, 16; imper. abduce, id. Bacch. 4, 9, 108; id. Curc. 5, 3, 15; Ter. Ad. 3, 4, 36; id. Phorm. 2, 3, 63;
but also abduc,
id. Eun. 2, 3, 86), to lead one away, to take or bring with one, to carry off, take or bring away, remove, etc.
I.
Lit.
A.
In gen., of personal objects; constr. aliquem, ab, ex, de; in, ad: SVBIGIT. OMNE. LOVCANAM. OPSIDESQVE. ABDOVCIT (=subigit omnem Lucanam obsidesque abducit), epitaph of Scipio, 1. 1.: hominem P. Quinctii deprehendis in publico;
conaris abducere,
Cic. Quint. 19, 61:
cohortes secum,
Caes. B. C. 1, 15 med. al.:
abduce me hinc ab hac, quantum potest,
Plaut. Bacch. 4, 9, 108:
abductus a mari atque ab lis copiis, quas, etc.... frumento ac commeatu abstractus,
Caes. B. C. 3, 78:
tamquam eum, qui sit rhetori tradendus, abducendum protinus a grammaticis putem,
Quint. 2, 1, 12:
ut Hispanos omnes procul ab nomine Scipionis ex Hispania abduceret,
Liv. 27, 20, 7: tu dux, tu comes es; tu nos abducis ab Histro. Ov. Tr. 4, 10, 119:
ut collegam vi de foro abducerent,
Liv. 2, 56, 15:
sine certamine inde abductae legiones,
id. 2, 22, 2:
credo (illum) abductum in ganeum aliquo,
Ter. Ad. 3, 3, 5:
abduxi exercitum ad infestissimam Ciliciae partem,
Cic. Fam. 2, 10, 3:
ipsos in lautumias abduci imperabat,
id. Verr. 2, 5, 56 fin.; so,
liberos eorum in servitutem,
Caes. B. G. 1, 11, 3:
servum extra convivium,
Sen. Contr. 4, 25. — Poet. with acc. only: tollite me, Teucri;
quascumque abducite terras (= in terras),
Verg. A. 3, 601. —
b.
Of animals:
donec (avem) in diversum abducat a nidis,
Plin. 10, 33, 51 fin. —
c.
. Sometimes also of inanim. objects:
clavem,
to take away, Plaut. Cas. 5, 2, 8:
pluteos ad alia opera,
Caes. B. C. 2, 9:
capita retro ab ictu,
to draw back, Verg. A. 5, 428:
togam a faucibus ac summo pectore,
Quint. 11, 3, 145:
aquam alicui (=deducere, defiectere),
to divert, draw off, Dig. 39, 2, 26. — Poet.:
somnos,
to take away, deprive of, Ov. F. 5, 477.
B.
In partic.
1.
To take with one to dine:
tum me convivam solum abducebat sibi,
Ter. Eun. 3, 1, 17:
advenientem ilico abduxi ad cenam,
id. Heaut. 1, 2, 9 al.
2.
To take aside (in mal. part.):
aliquam in cubiculum,
Plaut. Most. 3, 2, 7; so Cic. Verr. 2, 5, 13, § 33; Suet. Aug. 69; Just. 21, 2 fin. al.
3.
To carry away forcibly, to raxish, rob:
ad quem iste deduxerat Tertiam, Isidori mimi flliam, vi abductam ab Rhodio tibicine,
Cic. Verr. 2, 3, 34; cf. id. ib. 2, 5, 31, § 81; Verg. A. 7, 362: aliquam alicui (marito, etc.), Suet. Oth. 3; Dig. 47, 10, 1 al.:
aliquam gremils,
Verg. A. 10, 79. —So also of stolen cattle, to drive away:
cujus (Geryonis) armenta liercules abduxerit,
Plin. 4, 22, 36 fin.; so,
abducta armenta,
Ov. H. 16, 359.
4.
In jurid. lang.: auferre et abducere, to take and drive away (auferre of inanlmate things, abducere of living beings, as slaves, cattle), Cic. Quint. 27, 84; Dig. 21, 2, 57, § 1.
II.
Trop.
A.
In gen., to lead away, separate, distinguish:
animum ad se ipsum advocamus, secum esse cogimus, maximeque a corpore abducimus,
Cic. Tusc. 1, 31; so,
aciem mentis a consuetudine oculorum,
id. N. D. 2, 17:
divinationem caute a conjecturis,
id. Div. 2, 5, 13.
B.
In partic.
1.
To seduce, alienate from fidelity or allegiance:
legiones a Bruto,
Cic. Phil. 10, 3, 6:
exercitum ab illo,
id. ib. 10, 4, 9:
equitatum a consule,
id. ib. 11, 12, 27 al.
2.
From a study, pursuit, duty, etc., to withdraw, draw off, hinder (syn.:
avoco, averto): vos a vostris abduxi negotlis,
Plaut. Rud. 1, 2, 1; cf.:
a quo studio te abduci negotiis intellego,
Cic. Fam. 4, 4, 5; and:
abducuntur homines nonnumquam etiam ab institutis suis magnitudine pecuniae,
id. Verr. 2, 4, 6, § 12 (followed by ab humanitate deducere); so,
aliquem a meretricio quaestu,
id. Phil. 2, 18:
aliquem a populorum rebus,
id. Rep. 5, 2:
ab isto officio incommodo,
id. Lael. 2, 8 al.
3.
To bring down, reduce, degrade (Ciceron.):
ne ars tanta...a religionis auctoritate abduceretur ad mercedem atque quaestum,
Cic. Div. 1, 41, 92; so,
aliquem ad hanc hominum libidinem ac licentiam,
id. Verr. 2, 3, 90, § 210.

Lewis & Short latin dictionary > abduco
15 admoneo

ad-mŏnĕo, ui, ĭtum, 2, v. a., to bring up to one's mind, to put one in mind of ( in a friendly manner), to remind, suggest, advise, warn, admonish (by influencing more directly the reason and judgment; while in adhortor the admonition is addressed immediately to the will, Doed. Syn. 1, 164: “Moneo, et admoneo hoc differunt, quod monemus futura, admonemus praeterita; illa ut caveamus et discamus, haec ut recordemur,” Aus. Popma, p. 29; cf. Ellendt ad Cic. Brut. 3, 11: “in monente benevolentia, in admonente memoria,” Ernest. no. 1663).
I.
In gen., constr. absol. and with aliquem alicujus rei or de aliqua re, aliquam rem (Sallust employs them all); with ut or ne. when an action follows; with acc. and inf. or a rel. clause, when merely an historical [p. 42] fact is brought to view, Zumpt, § 439 and 615.
(α).
Absol.:
qui admonent amice, docendi sunt,
Cic. N. D. 1, 3:
amicissime admonere,
id. Att. 7, 26:
si sitis admoneret, profluente aquā vitam tolerat,
Tac. A. 15, 45 fin.:
admonitus in somnis,
Vulg. Matt. 2, 22.—
(β).
Aliquem alicujus rei:
admonebat alium egestatis, alium cupiditatis suae,
Sall. C. 21:
quoniam nos tanti viri res admonuit,
id. J. 95:
admonere aliquem foederis,
Liv. 35, 13; 5, 51:
judices legum et religionis,
Suet. Tib. 33:
admonitus hujus aeris alieni,
Cic. Top. 1, 5:
aetatis et condicionis admoneri,
Suet. Dom. 2; cf. Drak. ad Liv. 2, 36, 6.—And with acc. of person omitted:
adversae res admonuerunt religionum,
Liv. 5, 51; 5, 46, 6:
veterum recentiumque admonens,
Tac. H. 3, 24.—
(γ).
Aliquem de aliqua re:
de aede Telluris et de porticu Catuli me admones,
Cic. Q. Fr. 3, 1, 4:
ut aliquid aliquando de doctrinae studiis admoneamur,
id. Rep. 1, 9:
de moribus civitatis tempus admonuit,
Sall. C. 5:
admonuit eos de auxiliis Dei,
Vulg. 2 Macc. 8, 19.—Sometimes in passing from a subject already discussed to a new one, = docere, dicere, to treat of, to speak of:
de multitudine (verborum) quoniam quod satis esset admonui, de obscuritate pauca dicam,
Varr. L. L. 6, § 40 Müll.—
(δ).
With two acc. (in gen., only with illud, istuc, quod, multa, res, etc.):
ridiculum est te istuc me admonere,
Ter. Heaut. 2, 3, 112:
illud te esse admonitum volo,
Cic. Cael. 3, 8:
jam illud non sunt admonendi, ut, etc.,
id. Off. 2, 19, 68:
illud me praeclare admones,
id. Att. 9, 9:
sin quippiam essem admonitus,
id. Fam. 5, 8:
multa praeterea ostentis, multa extis admonemur,
id. N. D. 2, 66:
eam rem nos locus admonuit,
Sall. J. 79.—
(ε).
With acc. and inf.:
admonuisti etiam dictum aliquod in petitionem tuam dici potuisse,
Cic. Planc. 34, 85 B. and K.:
et meminerant et admonebant alii alios, supplicium ex se, non victoriam peti,
Liv. 28, 19: nostri detrimento admonentur diligentius stationes disponere, Auct. B. G. 8, 12.—
(ζ).
With a rel. clause:
meus me sensus, quanta vis fraterni sit amoris, admonet,
Cic. Fam. 5, 2.—
(η).
With ut or ne:
admonebat me res, ut, etc.,
Cic. Off. 2, 19, 67:
Caninius noster me tuis verbis admonuit, ut scriberem,
id. Fam. 9, 6:
ea res admonet, ut, etc.,
Tac. A. 3, 25; so,
corresp. with moneo,
Sen. Ep. 24, 16.—
(θ).
With the simple subj. (in the historians):
simulque admonerent liberis suis prospiceret,
Nep. Ph. 1:
nisi Seneca admonuisset venienti matri occurreret,
Tac. A. 13, 5:
admonuit negotiis abstineret,
Suet. Tib. 50:
illud me admones, cum illum videro, ne nimis indulgenter, et cum gravitate potius loquar,
Cic. Att. 9, 9, 2 (where ut is to be supplied from the preceding ne).—
(ι).
With a simple inf. (so most freq. after the Aug. per., but also in Cic.):
ut mos erat istius atque ut eum suae libidines facere admonebant,
Cic. Verr. 2, 1, 24, § 63:
easdem decedere campis admonuit,
Verg. G. 4, 186; so,
Matrem Admonuit ratibus sacris depellere taedas,
id. A. 9, 109:
sol acrior ire lavatum admonuit,
Hor. S. 1, 6, 125; so Ov. M. 3, 601; 6, 150:
nihil agere quod non prosit, fabella admonet,
Phaedr. 3, 17; Tac. A. 15, 67:
regrediendum (sc. esse sibi),
Tac. Agr. 25.—
(κ).
With ad and the gerund.:
ad thesaurum reperiendum,
Cic. Div. 2, 65, 134.—
(λ).
With abl. of means or cause:
de quibus (discordiis) ipsis his prodigiis a dis immortalibus admonemur,
Cic. Har. Resp. 21, 44:
proximi diei casu admoniti omnia ad defensionem paraverunt,
Caes. B. C. 2, 14:
divinā admonitus plagā,
Vulg. 2 Macc. 9, 11.—
II.
Esp.
A.
To recall a thing to memory, to bring to remembrance (without any accessory notion of admonition); with acc. or gen.:
cum memor anteactos semper dolor admonet annos,
Tib. 4, 1, 189 Müll. (some read here admovet):
admonuit dominae deseruitque Venus,
id. 1, 5, 40:
nomen, quod possit equorum Admonuisse,
Ov. M. 15, 543.—
B.
Of a creditor, to remind a debtor of his debt, to ask payment, to dun:
cum tibi cotidie potestas hominis fuisset admonendi, verbum nullum facis,
Cic. Quint. 12; so id. Top. 1 fin. —
C.
In the poets and in later Lat., to urge or incite to action (cf. admonitor):
telo admonuit bijugos,
Verg. A. 10, 586; so Spart. Sever. 11 fin.:
liberos verberibus,
Sen. Clem. 1, 14; id. Const. Sap. 12 fin.

Lewis & Short latin dictionary > admoneo
16 adtineo

at-tĭnĕo ( adt-, Dietsch, Weissenb.), tĭnui, tentum, 2, v. a. and n. [teneo].
I.
Act., (so only ante-class. or in the histt.; most freq. in Plaut. and Tac.).
A.
To hold to, to bring or hold near:
aliquem ante oculos attinere,
Plaut. Men. 5, 1, 30.—
B.
To hold or detain at some point (class. retinere), to hold fast, keep hold of, to hold, keep, detain, hold back, delay:
testes vinctos,
Plaut. Truc. 4, 3, 63; id. Bacch. 2, 2, 3:
animum,
id. Mil. 4, 8, 17:
lectos viros castris attinere,
Tac. A. 2, 52; 6, 17:
prensam dextram vi attinere,
id. ib. 1, 35; 2, 10; 3, 71 fin.:
cunctos, qui carcere attinebantur, necari jussit,
id. ib. 6, 19; 3, 36 fin.; 12, 68; 13, 15; 13, 27;
15, 57: set ego conperior Bocchum Punicā fide simul Romanum et Numidam spe pacis adtinuisse,
detained, amused, Sall. J. 108, 3:
ad ea Corbulo satis comperto Vologesen defectione Hyrcaniae attineri,
is detained, hindered, Tac. A. 13, 37 fin.; 13, 50; 14, 33; 14, 56 fin.; 16, 19; id. H. 2, 14 fin. —
C.
To hold possession of, to occupy, keep, guard, preserve: Quamque at tinendi magni dominatūs sient, Ter. Fragm. ap. Cic. Or. 47, 157:
ripam Danubii,
Tac. A. 4, 5.—
II.
Neutr.
A.
To stretch out to, to reach to:
nunc jam cultros attinet, i. e. ad cultros,
now he is reaching forth for, Plaut. Capt. 2, 2, 17.—Hence, of relations of place, to extend or stretch somewhere:
Scythae ad Borysthenem atque inde ad Tanain attinent,
Curt. 6, 2, 9.—
B.
To belong somewhere; only in the third person: hoc (res) attinet (more rare, haec attinent) ad me (less freq. simply me), or absol. hoc attinet, this belongs to me, concerns me, pertains or appertains to me, relates or refers to me; cf. Rudd. II. p. 209; Roby, § 1534 (the most usu. class. signif. of the word).
1.
Attinet (attinent) ad aliquem:
negotium hoc ad me attinet,
Plaut. Bacch. 2, 2, 51:
num quidnam ad filium haec aegritudo attinet?
id. ib. 5, 1, 24:
nunc quam ad rem dicam hoc attinere somnium,
id. Rud. 3, 1, 19; id. Most. 1, 3, 4:
Quid istuc ad me attinet?
id. Poen. 3, 3, 24:
Quid id ad me attinet?
id. Trin. 4, 2, 136, and id. ib. 4, 3, 58:
quod quidem ad nos duas attinuit,
id. Poen. 5, 4, 9 et saep.:
comperiebam nihil ad Pamphilum quicquam attinere,
Ter. And. 1, 1, 64; 1, 2, 16:
Scin tu... ad te attinere hanc Omnem rem?
id. Eun. 4, 6, 6; id. Ad. 1, 2, 54; 2, 1, 32; 3, 1, 9; id. Phorm. 3, 1, 17:
nunc nil ad nos de nobis attinet,
Lucr. 3, 852; 4, 30:
vobis alio loco, ut se tota res habeat, quod ad eam civitatem attinet, demonstrabitur,
in respect to that city, Cic. Verr. 2, 2, 5:
quod ad me attinet,
id. ad Q. Fr. 2, 1; so id. Att. 5, 17; id. Fam. 1, 2 al.:
quod ad provincias attineret,
Liv. 42, 10; 23, 26 al.:
tamquam ad rem attineat quicquam,
Hor. S. 2, 2, 27 al.:
sed quid istae picturae ad me attinent?
Plaut. Men. 1, 2, 36: Do. Hae quid ad me? Tox. Immo ad te attinent:
et tuā refert,
id. Pers. 4, 3, 27:
tantumne ab re tuast oti tibi, Aliena ut cures eaque nil quae ad te attinent?
Ter. Heaut. 1, 1, 24:
cetera quae ad colendam vitem attinebunt,
Cic. Fin. 4, 14, 38.—And with nunc = ad hoc tempus (eccl. Lat.): Quod nunc attinet, vade, and for this time (Gr. to nun echon), Vulg. Act. 24, 25.—
2.
Attinet (attinent) aliquem: neque quemquam attinebat [p. 196] id recusare, Cic. Quinct. 19: de magnitudine vocis nihil nos attinet commonere, Auct. ad Her. 3, 11, 20:
in his, quae custodiam religionis attinent,
Val. Max. 1, 1, n. 14.—
3.
Hoc attinet (haec attinent), and more freq. attinet with an inf. as subject ( act. and pass.), it concerns, it matters, is of moment, is of consequence, is of importance: ea conquisiverunt, quae nihil attinebant, Auct. ad Her. 1, 1, 1:
nec patitur Scythas... Parthum dicere, nec quae nihil attinent,
Hor. C. 1, 19, 12:
de quo quid sentiam, nihil attinet dicere,
Cic. Fam. 4, 7, 3:
nihil enim attinet quemquam nominari,
id. Leg. 2, 17, 42:
quia nec eosdem nominari adtinebat,
Liv. 23, 3, 13:
nec adtinuisse demi securim, cum sine provocatione creati essent, interpretabantur,
id. 3, 36; 2, 41; 6, 23; 6, 38; 34, 3; 36, 11;
37, 15: Quid attinet tot ora navium gravi Rostrata duci etc.,
Hor. Epod. 4, 17 al. —And in pregn. signif., it is serviceable, useful, or avails for, etc.:
quid attinuit cum iis, quibuscum re concinebat, verbis discrepare?
Cic. Fin. 4, 22, 60:
eā re non venit, quia nihil attinuit,
id. Att. 12, 18:
nec victoribus mitti adtinere puto,
Liv. 23, 13:
sin (frumenta) protinus usui destinantur, nihil attinet repoliri,
Col. 2, 21, 6.

Lewis & Short latin dictionary > adtineo
17 altus

1.
altus, a, um, participle from alo., lit., grown or become great, great (altus ab alendo dictus, Paul. ex Fest. p. 7 Müll.; cf. the Germ. gross with the Engl. grow), a polar word meaning both high and deep.
A.
Seen from below upwards, high.
I.
Lit.: IN ALTOD MARID PVCNANDOD, etc., Columna Duilii; so, maria alta, Liv. Andron. ap. Macr. S. 6, 5, 10; id. ib. ap. Prisc. p. 725 P.: aequor, Pac. ap. Varr. L. L. 7, § 23 Müll.: parietes, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44:
sub ramis arboris altae,
Lucr. 2, 30:
acervus,
id. 3, 198 al.:
columellam tribus cubitis ne altiorem,
Cic. Leg. 2, 26, 66:
altior illis Ipsa dea est colloque tenus supereminet omnes,
taller, Ov. M. 3, 181:
altis de montibus,
Verg. E. 1, 83:
umbras Altorum nemorum,
Ov. M. 1, 591 al. —With the acc. of measure:
clausi lateribus pedem altis,
a foot high, Sall. H. Fragm. 4, 39 Gerl.; cf. Lind. C. Gr. I. p. 215.—With gen.:
triglyphi alti unius et dimidiati moduli, lati in fronte unius moduli,
Vitr. 4, 3:
majorem turrim altam cubitorum CXX.,
id. 10, 5:
alta novem pedum,
Col. 8, 14, 1:
singula latera pedum lata tricenum, alta quinquagenum,
Plin. 36, 13, 19, § 4.—
II.
Trop., high, lofty, elevated, great, magnanimous, high-minded, noble, august, etc.:
altissimus dignitatis gradus,
Cic. Phil. 1, 6, 14; so id. Clu. 55; id. Dom. 37.—Of mind or thought:
te natura excelsum quendam videlicet et altum et humana despicientem genuit,
Cic. Tusc. 2, 4, 11:
homo sapiens et altā mente praeditus,
highminded, id. Mil. 8:
qui altiore animo sunt,
id. Fin. 5, 20, 57 al. —So of gods, or persons elevated in birth, rank, etc.;
also of things personified: rex aetheris altus Juppiter,
Verg. A. 12, 140:
Apollo,
id. ib. 10, 875:
Caesar,
Hor. C. 3, 4, 37:
Aeneas, i. e. deā natus,
id. S. 2, 5, 62:
Roma,
Ov. Tr. 1, 3, 33:
Carthago,
Prop. 2, 1, 23 al. —Of the voice, high, shrill, loud, clear:
Conclamate iterum altiore voce,
Cat. 42, 18:
haec fatus altā voce,
Sen. Troad. 196:
altissimus sonus,
Quint. 11, 3, 23 (cf.:
vox magna,
Ov. Tr. 4, 9, 24; Juv. 4, 32).— Subst.: altum, i, n., a height:
sic est hic ordo (senatorius) quasi propositus atque editus in altum,
on high, Cic. Verr. 2, 3, 41, § 98:
aedificia in altum edita,
Tac. H. 3, 71:
quidquid in altum Fortuna tulit, ruitura levat,
Sen. Agam. 100.—Esp.
(α).
(Sc. caelum.) The height of heaven, high heaven, the heavens:
ex alto volavit avis,
Enn. Ann. 1, 108:
haec ait, et Maiā genitum demisit ab alto,
Verg. A. 1, 297.—Still more freq.,
(β).
(Sc. mare.) The high sea, the deep, the sea: rapit ex alto navīs velivolas, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 1, 224:
ubi sumus provecti in altum, capiunt praedones navem illam, ubi vectus fui,
Plaut. Mil. 2, 1, 39; so id. Men. 1, 2, 2; id. Rud. prol. 66; 2, 3, 64:
terris jactatus et alto,
Verg. A. 1, 3:
in altum Vela dabant,
id. ib. 1, 34:
collectae ex alto nubes,
id. G. 1, 324:
urget ab alto Notus,
id. ib. 1, 443 al.:
alto mersā classe,
Sil. 6, 665:
ab illā parte urbis navibus aditus ex alto est,
Cic. Verr. 2, 5, 32:
in alto jactari,
id. Inv. 2, 31, 95:
naves nisi in alto constitui non poterant,
Caes. B. G. 4, 24:
naves in altum provectae,
id. ib. 4, 28: scapha in altum navigat, Sall. Fragm.—So in the plur.:
alta petens,
Verg. A. 7, 362.— Trop.:
quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert,
Plaut. As. 1, 3, 6:
imbecillitas... in altum provehitur imprudens,
Cic. Tusc. 4, 18, 42:
te quasi quidam aestus ingenii tui in altum abstraxit,
id. de Or. 3, 36, 145.—
B.
Seen from above downwards, deep, profound.
I.
Lit. (hence sometimes opp. summus): Acherusia templa alta Orci, salvete, Enn. ap. Varr. L. L. 7, 2, 81; Cic. Tusc. 1, 21, 48:
quom ex alto puteo sursum ad summum escenderis,
Plaut. Mil. 4, 4, 14:
altissimae radices,
Cic. Phil. 4, 5:
altae stirpes,
id. Tusc. 3, 6, 13:
altissima flumina,
Caes. B. C. 3, 77:
altior aqua,
id. ib. 1, 25:
alta theatri Fundamenta,
Verg. A. 1, 427:
gurgite in alto,
in the deep whirlpool, id. E. 6, 76:
altum vulnus,
id. A. 10, 857; Petr. 136; Sen. Troad. 48:
altum totā metitur cuspide pectus,
Sil. 4, 292; so id. 6, 580 al.:
unde altior esset Casus,
Juv. 10, 106.—With the abl. of measure:
faciemus (scrobes) tribus pedibus altas,
Pall. Jan. 10, 3.—
II.
Trop. (more freq. in and after the Aug. per.), deep, profound:
somno quibus est opus alto,
Hor. S. 2, 1, 8; so Liv. 7, 35:
sopor,
Verg. A. 8, 27:
quies,
id. ib. 6, 522:
silentium,
id. ib. 10, 63; Quint. 10, 3, 22:
altissima tranquillitas,
Plin. Ep. 2, 1:
altissima eruditio,
id. ib. 4, 30:
altiores artes,
Quint. 8, 3, 2.— Subst.: altum, i, n., the depth, i. e. what is deep or far removed:
ex alto dissimulare,
Ov. Am. 2, 4, 16:
non ex alto venire nequitiam, sed summo, quod aiunt, animo inhaerere,
Sen. Ira, 1, 16 med. al.—Hence, ex alto repetere, or petere, in discourse, to bring from far; as P. a., farfetched:
quae de nostris officiis scripserim, quoniam ex alto repetita sunt,
Cic. Fam. 3, 5:
quid causas petis ex alto?
Verg. A. 8, 395 (cf.:
alte repetere in the same sense,
Cic. Sest. 13; id. Rep. 4, 4, and v. al. infra).—
C.
Poet., in reference to a distant (past) time: cur vetera tam ex alto appetissis discidia, Agamemno? Att. ap. Non. 237, 22 (altum: vetus, antiquum, Non.); cf. Verg. G. 4, 285.—With the access. idea of venerable (cf. antiquus), ancient, old:
genus alto a sanguine Teucri,
Verg. A. 6, 500:
Thebanā de matre nothum Sarpedonis alti,
id. ib. 9, 697;
genus Clauso referebat ab alto,
Ov. F. 4, 305:
altā gente satus,
Val. Fl. 3, 202:
altis inclitum titulis genus,
Sen. Herc. Fur. 338.— Adv.: altē, and very rarely altum, high, deep (v. supra, altus, P. a. init.).
A.
High, on high, high up, from on high, from above (v. altus, P. a., A.).
I.
Lit.:
alte ex tuto prospectum aucupo,
Att. Trag. Rel. p. 188 Rib.:
colomen alte geminis aptum cornibus,
id. ib. p. 221:
alte jubatos angues,
Naev. ib. p. 9:
jubar erigere alte,
Lucr. 4, 404:
roseā sol alte lampade lucens,
id. 5, 610:
in vineā ficos subradito alte, ne eas vitis scandat,
Cato, R. R. 50:
cruentum alte extollens pugionem,
Cic. Phil. 2, 12, 28: non animadvertis cetarios escendere in malum alte, ut perspiciant pisces? Varr. ap. Non. 49, 15:
(aër) tollit se ac rectis ita faucibus eicit alte,
Lucr. 6, 689:
dextram Entellus alte extulit,
Verg. A. 5, 443:
alte suras vincire cothurno,
high up, id. ib. 1, 337:
puer alte cinctus,
Hor. S. 2, 8, 10, and Sen. Ep. 92:
unda alte subjectat arenam,
Verg. G. 3, 240:
Nihil tam alte natura constituit, quo virtus non possit eniti,
Curt. 7, 11, 10: alte maesti in terram cecidimus, from on high, Varr. ap. Non. 79, 16:
eo calcem cribro succretam indito alte digitos duo,
to the height of two fingers, Cato, R. R. 18, 7; so Col. R. R. 5, 6, 6.— Comp.:
quae sunt humiliora neque se tollere a terrā altius possunt,
Cic. Tusc. 5, 13, 37:
tollam altius tectum,
id. Har. Resp. 15, 33:
altius praecincti,
Hor. S. 1, 5, 5:
pullus in arvis altius ingreditur,
Verg. G. 3, 75:
caput altius effert,
id. ib. 3, 553:
altius atque cadant imbres,
id. E. 6, 38 ubi v. Forb.:
altius aliquid tenere,
Sen. Q. N. 1, 5.— Sup.: [p. 96] cum altissime volāsset (aquila), Suet. Aug. 94.—
II.
Trop.:
alte natus,
Albin. 1, 379 (cf.: altus Aeneas, supra, P. a., A. II.):
alte enim cadere non potest,
Cic. Or. 28, 98:
video te alte spectare,
id. Tusc. 1, 34, 82; id. Rep. 6, 23, 25.— Comp.:
altius se efferre,
Cic. Rep. 6, 23, 25; 3, 3, 4:
altius irae surgunt ductori,
Verg. A. 10, 813:
altius aliquid agitare,
Cels. 1 prooem.:
attollitur vox altius,
Quint. 11, 3, 65:
verbis altius atque altius insurgentibus,
id. 8, 4, 27.— Sup.:
Ille dies virtutem Catonis altissime illuminavit,
Vell. 2, 35:
ingenium altissime adsurgit,
Plin. Ep. 8, 4.—
B.
Deep, deeply (v. altus, P. a. B.).
I.
Lit.:
ablaqueato ficus non alte,
Cato, R. R. 36:
ferrum haud alte in corpus descendere,
Liv. 1, 41:
alte vulnus adactum,
Verg. A. 10, 850; Ov. M. 6, 266; Curt. 4, 6, 18; Cels. 5, 26, 30:
timidum caput abdidit alte,
Verg. G. 3, 422:
alte consternunt terram frondes,
deeply strew, id. A. 4, 443:
ut petivit Suspirium alte!
Plaut. Cist. 1, 1, 58 (cf.:
ingentem gemitum dat pectore ab imo,
Verg. A. 1, 485):
inter cupam pertundito alte digitos primorīs tres,
Cato, R. R. 21, 2:
minimum alte pedem,
Col. de Arb. 30.— Comp.:
ne radices altius agant,
Col. 5, 6, 8:
terra altius effossa,
Quint. 10, 3, 2:
cum sulcus altius esset impressus,
Cic. Div. 2, 23, 50:
frigidus imber Altius ad vivum persedit, Verg G. 3, 441: tracti altius gemitus,
Sen. Ira, 3, 4, 2.— Sup.:
(latronibus gladium) altissime demergo,
App. M. 2, 32.—
II.
Trop., deeply, profoundly, far, from afar:
privatus ut altum Dormiret,
Juv. 1, 16:
alte terminus haerens,
Lucr. 1, 77:
longo et alte petito prooemio respondere,
Cic. Clu. 21, 58:
ratio alte petita,
Quint. 11, 1, 62:
alte et a capite repetis, quod quaerimus,
Cic. Leg. 1, 6, 18; id. Rep. 4, 4, 4; id. Sest. 13, 31.— Comp.:
qui altius perspiciebant,
had a deeper insight, Cic. Verr. 1, 7, 19:
quae principia sint, repetendum altius videtur,
must be sought out more deeply, id. Off. 1, 16:
altius repetitae causae,
Quint. 11, 1, 62:
de quo si paulo altius ordiri ac repetere memoriam religionis videbor,
Cic. Verr. 4, 105:
Hisce tibi in rebus latest alteque videndum,
Lucr. 6, 647:
altius supprimere iram,
Curt. 6, 7, 35:
altius aliquem percellere,
Tac. A. 4, 54:
altius metuere,
id. ib. 4, 41:
altius animis maerere,
id. ib. 2, 82:
cum verbum aliquod altius transfertur,
Cic. Or. 25, 82:
Altius omnem Expediam primā repetens ab origine famam,
Verg. G. 4, 285;
so,
Tac. H. 4, 12:
altius aliquid persequi,
Plin. 2, 23, 31, § 35:
hinc altius cura serpit,
id. 4, 11, 13, § 87.— Sup.:
qui vir et quantus esset, altissime inspexi,
Plin. Ep. 5, 15, 5.
2.
altus, ūs, m. [alo], a nourishing, support:
terrae altu,
Macr. S. 1, 20 fin.

Lewis & Short latin dictionary > altus
18 apud

ăpŭd ( apud down to the time of Caesar, Corp. Inscr. I. 30; I. 196; and after 45 B. C. both apud, Inscr. Orell. 206; 818, and aput, ib. 206; 15; 34; another form of apud was apor, Paul. ex Fest. p. 26 Mull. apud, Ritschl, Rib. in Trag. et Com. Rel., Mull. in Lucil., and Dietsch in Sall.; aput, Lachm., Fleck. in Plaut.; both apud and aput, Mull. in Cat. and Rib. in Verg.) [Corssen once regarded apud as connected with apisci, as juxta with jungo, Ausspr. I. p. 335, 1st ed., but afterwards, ib. 2d ed. I. p. 197, he adopted Pott's view, that it was comp. of Sanscr. api, = to, toward, near (Gr. epi), and ad, old form ar, which view the form apor favors, and thus its strict meaning would be on to, unto; v. infra, IV.]; prep. gov. acc., with, at, by, near (regularly with words denoting rest, and primarily of persons, while ad properly designates only direction, motion, extension, etc., and is chiefly used of places; the diff. between apud and penes is given in Paul. ex Fest. p. 22 Mull.: apud et penes in hoc differunt, quod alterum personam cum loco significat, alterum personam et dominium ac potestatem; v. penes, and cf. Nep. Them. 7, 2: ad ephoros Lacedaemoniorum accessit, penes quos summum imperium erat, atque apud eos (v. infra, I. B. 2. a.) contendit, etc.; and for the difference between ad and apud, cf. Lucil. 9, 58 sq. Mull.: apud se longe alid est, neque idem valet ad se: Intro nos vocat ad sese, tenet intus apud se; syn.: ad, prope, coram, inter, in with abl.; rare in early Lat.; very freq. in Plaut., less freq. in Ter., seven times in Verg., five times in Juv., three times in Catull., twice in Ov, and once in Hor. and Prop.; never in Tib. or Pers.; very freq. in Cic., the historians, and the Vulg.).
I.
A.. In designating nearness in respect of persons, with, near: apud ipsum adstas, Att. ap. Non. p. 522, 25:
adsum apud te, genitor,
id. ib. p. 522, 32:
alteram (partem) apud me adponito,
Plaut. Trin. 4, 3, 60:
nunc hic apud te servio,
id. Capt. 2, 2, 62:
scriptorum non magnast copia apud me,
Cat. 68, 33 Mull.:
mane apud me,
Vulg. Gen. 29, 19:
Advocatum habemus apud Patrem,
ib. 1 Joan. 2, 1:
cum in lecto Crassus esset et apud eum Sulpicius sederet,
Cic. de Or. 2, 3, 12; so id. Pis. 26, and id. Rep. 3, 28.—
B.
Esp.
1.
a.. With a pron. or subst., apud me, te, se, aliquem, etc., with me, in my house, etc., in one's house, at the house of a person; Fr. chez moi, chez vous, chez soi, etc.:
Quis heri apud te? Naev., Com. Rel. p. 9 Rib.: dico eum esse apud me,
Plaut. Capt. 3, 2, 15; 4, 2, 73:
hic apud me hortum confodere jussi,
id. Aul. 2, 2, 66:
si commodumst, apud me, sis, volo,
Ter. Heaut. 1, 1, 110:
condixerant cenam apud me, Turp., Com. Rel. p. 108 Rib.: quid nunc virgo? Nempe apud test?
Plaut. Trin. 1, 2, 159:
Quid sibi volunt homines isti apud te?
Vulg. Num. 22, 9; ib. Matt. 26, 18:
cenabis bene apud me,
Cat. 13, 1:
apud me habitavit,
Cic. Clu. 33; id. Verr. 4, 111; 5, 77:
apud te cenavit,
id. Div. in Caecil. 58; id. Verr. 4, 49; id. Cael. 26; id. Deiot. 32:
in curia posita potius quam rure apud te, Titin., Com. Rel. p. 142 Rib.: mane apud me etiam hodie,
Vulg. Jud. 19, 9:
tenet intus apud se,
Lucil. 9, 59 Mull.:
Pompeius petiit, ut secum et apud se essem cotidie,
Cic. Att. 5, 6:
apud se fecit manere,
Vulg. Jud. 19, 7; ib. Luc. 11, 37:
de gladiis, quae apud ipsum erant deprehensa,
Cic. Cat. 3, 10:
Cum postridie apud eundem ventum exspectans manerem,
id. Phil. 1, 8:
mansit apud eum quattuor mensibus,
Vulg. Jud. 19, 2; ib. Act. 28, 14:
apud quem deversatus es,
Cic. Verr. 4, 37: apud nympham Calypsonem, Liv. And. ap. Prisc. p. 685 (cf. Hom. Od. 4, 557: Numphês en megaroisi Kalupsous):
habitasti apud Heium Messanae,
Cic. Verr. 4, 18; id. Cael. 51:
Fuisti apud Laecam illa nocte,
id. Cat. 1, 4, 9; id. de Or. 1, 22, 104; id. Att. 1, 8:
apud Ostorium Scapulam epulatur,
Tac. A. 14, 48:
apud Cornelium Primum juxta Velabrum delituit,
id. H. 3, 74; 1, 14:
Factum est, ut moraretur apud Simonem quendam,
Vulg. Act. 9, 43:
invenient hominem apud sororem tuam occultantem se,
Cic. Dom. 83:
qui apud te esset eductus,
id. Quinct. 69:
apud quem erat educatus,
id. Lael. 20, 75:
cum alter ejus filius apud matrem educaretur,
id. Clu. 27:
disciplina C. Cassii, apud quem educatus erat,
Tac. A. 15, 52:
se apud Q. Mucium jus civile didicisse,
id. Or. 30:
apud eosdem magistratus institutus,
Suet. Calig. 24:
servorum manus tamquam apud senem festinantes,
Tac. H. 1, 7:
in convivio apud regem,
id. A. 2, 57: Bene vale;
apud Orcum te videbo,
in the abode of Orcus, Plaut. As. 3, 3, 16:
sacrificasse apud deos, i. e. in templis deorum,
Tac. A. 11, 27:
frater apud Othonem militans,
in the army of Otho, id. H. 2, 26; so,
nec solum apud Caecinam (cognoscebatur id damnum composuisse),
id. ib. 2, 27:
quorum sint legati apud se,
in his camp, Caes. B. G. 4, 8; cf.:
Quos cum apud se in castris Ariovistus conspexisset,
id. ib. 1, 47:
dici hoc potest, Apud portitores eas (litteras) resignatas sibi,
at the custom-house, Plaut. Trin. 3, 3, 64; 3, 3, 80:
Quantillum argenti mihi apud trapezitam siet,
at the banker's, id. Capt. 1, 2, 90:
duo genera materiarum apud rhetoras tractantur, i. e. in scholis rhetorum, as he says just before,
Tac. Or. 35.—Apud me etc. is sometimes added to domi or in aedibus, or interchanges with domi: Me. Ubi namst, quaeso? Ch. Apud me domi, Ter. Heaut. 3, 1, 21:
a me insidias apud me domi positas esse dixerunt,
Cic. Sest. 41:
domi esse apud sese archipiratas dixit duos,
id. Verr. 5, 73; so Vulg. Gen. 27, 15:
quae (signa) cognovi apud istum in aedibus,
Cic. Verr. 1, 50:
esse illa signa domi suae, non esse apud Verrem,
id. ib. 4, 16:
nihil apud hanc lautum, pistor domi nullus,
id. Pis. 67; id. Clu. 165.—Hence,
b.
Trop.: apud se esse, to be at home, i. e. to be in one's senses, be one's self, be sane (only in conversational lang.; most freq. in Ter.; cf. Gr. en heautôi einai, Ar. Vesp. 642; opp. vecors, amens esse, to be out of one's wits, beside one's self; so Gr. phrenôn exestanai, Eur. Or. 1021):
Sumne ego apud me?
Plaut. Mil. 4, 8, 36:
Non sum apud me,
Ter. Phorm. 1, 4, 26, and Afran., Com. Rel, p. 170 Rib.:
Prae iracundia, Menedeme, non sum apud me,
Ter. Heaut. 5, 1, 48:
Vix sum apud me: ita animus commotust metu, spe, gaudio,
id. And. 5, 4, 34:
Num tibi videtur esse apud sese?
id. Hec. 4, 4, 85 (quasi ob amorem meretricis insanus, Don.):
proin tu fac, apud te ut sies,
id. And. 2, 4, 5 (= ut praeparatus sis, Don.); Petr. 129.—
2.
In respect of persons, in whose presence or before whom any thing is done or takes place, esp. of discussions or debates in which the persons have the right of decision (Web. Uebungsch. p. 33), before, in the presence of, = coram, ad.
a.
Of civil or military affairs, before:
cum res agatur apud praetorem populi Romani et apud severissimos judices,
Cic. Arch. 3:
apud eosdem judices reus est factus,
id. Clu. 22, 59:
vis de his judicari apud me?
Vulg. Act. 25, 9:
accusavit fratres suos apud patrem,
ib. Gen. 37, 2; ib. 1 Macc. 7, 6; ib. Joan. 5, 45:
hoc, quod nunc apud pontifices agis,
Cic. Dom. 51; 117:
istud ne apud eum quidem dictatorem quisquam egit isto modo,
id. Lig. 12:
qui hanc causam aliquotiens apud te egit,
id. Quinct. 30; so id. Verr. 2, 100; 3, 114; id. Caecin. 69; id. Sest. 120:
(populus Romanus) mihi potestatem apud se agendi dedit,
id. Verr. 5, 173: Repulsior secunda collatione dixit Cato in ea, quae est contra Cornelium apud populum, Paul. ex Fest. p. 286 Mull.:
tutoresne defendent apud istius modi praetorem?
Cic. Verr. 1, 153; id. Clu. 126: apud te cum sim defensurus me, Vulg. Act. [p. 146] 26, 2:
omnia apud praetores gererentur,
Tac. Or. 38:
causam nescio quam apud judicem defendebat,
Cic. Clu. 74; so Tac. A. 3, 12; id. Or. 19:
apud te defendit alium in ea voluntate non fuisse, in qua te,
Cic. Lig. 6:
apud judicem causam dicere,
id. Quinct. 43; id. Verr. 1, 26; id. Sex. Rosc. 85:
apud aliquem dicere,
id. Lig. 6; id. Deiot. 4:
verba apud senatum fecit,
id. Verr. 2, 2, 20:
habita apud senatum oratione,
Tac. A. 12, 25; 6, 8:
haec apud patres disseruit,
id. ib. 2, 43; 4, 2;
4, 6: modeste apud vos socius populi Romani questus est,
Cic. Verr. 4, 18:
Quae est ergo apud Caesarem querella?
id. Lig. 25:
isne apud vos obtinebit causam, qui etc.,
id. Caecin. 38:
petita multa est apud eum praetorem,
id. Verr. 1, 155:
causam contra aliquem apud centumviros dicere,
id. de Or. 2, 23, 98; Tac. Or. 38:
numerus oratorum quot annis apud magistratus publice subscribitur,
Cic. Verr. 3, 120:
apud eorum quem qui manumitteretur,
Liv. 41, 9: apud proconsules aliquem manumittere, Marcian. ap. Dig. 1, 162.—
b.
In extra judicial cases, before:
apud hunc confessus es et genus etc.,
Plaut. Capt. 2, 3, 52:
nullam causam dico, quin mihi Et parentum et libertatis apud te deliquio siet,
id. ib. 3, 4, 93:
apud erum qui (servos) vera loquitur,
id. Am. 2, 1, 43:
apud novercam querere,
id. Ps. 1, 3, 80:
ego apud parentem loquor,
Cic. Lig. 30:
plura fateri apud amicos,
Tac. A. 14, 62:
aliquid apud aliquem laudare,
Cic. Att. 2, 25; Tac. A. 13, 46; so Vulg. Gen. 12, 15:
aliquem apud aliquos vituperare,
Cic. Phil. 2, 11:
apud quem tu etiam nos criminari soles,
id. Vatin. 29.—
c.
Of one's feelings, views, judgment, with, in the view or sight of, before.
(α).
With verbs:
apud Tenedios sanctissimus deus habetur,
Cic. Fl. 61; id. Verr. 1, 49:
quod apud illos amplissimum sacerdotium putatur,
id. ib. 2, 126;
1, 69: si tutoris auctoritas apud te ponderis nihil habebat,
id. ib. 2, 55; id. Planc. 4:
apud judicem grave et sanctum esse ducetur,
id. Q. Rosc. 6:
Quae omnia apud nos partim infamia... ponuntur, Nep. praef. 5: justificatur apud Deum,
Vulg. Gal. 3, 11:
haec apud illos barbatos ridicula videbantur,
Cic. Mur. 26; id. Dom. 101:
unus dies apud Dominum (est) sicut mille anni, et mille anni sicut dies unus,
Vulg. 2 Pet. 3, 8.—
(β).
With adjj.:
fuisti apud pontifices superior,
Cic. Dom. 4:
qui honos est apud Syracusanos amplissimus,
id. Verr. 4, 137; id. Font. 36:
quam clara (expugnatio) apud omnes,
id. Verr. 1, 50; 2, 50:
Satis clarus est apud timentem quisquis timetur,
Tac. H. 2, 76; id. Or. 7:
hoc est apud Graecos prope gloriosius quam Romae triumphasse,
Cic. Fl. 31; Tac. H. 5, 17:
quod aeque apud bonos miserum est,
id. ib. 1, 29:
quae justa sunt apud nos,
Vulg. 1 Macc. 11, 33; ib. Rom. 2, 13:
tunc eritis inculpabiles apud Dominum,
ib. Num. 32, 22:
si is pretio apud istum idoneus esset,
Cic. Verr. 2, 121.—
(γ).
With substt.:
est tanta apud eos ejus fani religio atque antiquitas, ut etc.,
Cic. Verr. 1, 46:
tanta nominis Romani dignitas est apud omnes nationes, ut etc.,
id. ib. 5, 150:
qua (hic) apud omnes Siculos dignitate atque existimatione sit,
id. ib. 2, 111:
Dymnus modicae apud regem auctoritatis et gratiae,
Curt. 6, 72:
abominatio est uterque apud Deum,
Vulg. Prov. 17, 15.—Apud animum, apud animum meum, etc. sometimes stand for mihi, mecum, etc., or simply animo: Ea tute tibi subice et apud animum propone, before your mind, before you, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5:
ipsi primum statuerint apud animos, quid vellent,
Liv. 6, 39, 11:
Sic apud animum meum statuo,
Sall. de Ord. Rep. 2:
sic statuere apud animum meum possum,
Liv. 34, 2, 4.—So with pers. pron. in Vulg. after the Greek: haec apud se (pros heauton) oravit, within himself, to himself, Luc. 18, 11: Sciens apud semet ipsum (en heautôi), in himself, Joan. 6, 62: statui hoc ipsum apud me (emautôi), ne etc., with myself, 2 Cor. 2, 1; so, hoc cogitet apud se (eph heautou), ib. 10, 7.—
d.
And simply before, in the presence of:
id apud vos proloquar,
Plaut. Capt. prol. 6:
nemo est meorum amicorum, apud quem expromere omnia mea occulta audeam,
Ter. Heaut. 3, 3, 14:
se jactant apud eos, quos inviti vident,
Cic. Fl. 61:
licet mihi, Marce fili, apud te gloriari, ad quem etc.,
id. Off. 1, 22, 78: de vobis glorior apud Macedones, Vulg. 2 Cor. 9, 2:
plus quam apud vos commemorari velitis,
Cic. Caecin. 77:
non apud indoctos loquor,
id. Pis. 68:
ostendit, quae quisque de eo apud se dixerit,
Caes. B. G. 1, 19:
quid apud magnum loquerentur Achillem,
Ov. M. 12, 163:
neque raro neque apud paucos talia jaciebat,
Tac. A. 4, 7:
loqui de se apud aliquem,
Cic. Att. 1, 3:
mentiri apud aliquem,
Plaut. Poen. 1, 1, 24:
apud aliquem profiteri,
Curt. 7, 7, 24:
Non est nobis haec oratio habenda apud imperitam multitudinem,
Cic. Mur. 61:
Caesar apud milites contionatur,
Caes. B. C. 1, 7:
gratias agere alicui apud aliquem,
Cic. Sest. 4; so Tac. A. 15, 22:
si quid (in me) auctoritatis est, apud eos utar, qui etc.,
Cic. Imp. Pomp. 2; so id. Lig. 16, and id. Red. in Sen. 24:
Quae fundebat apud Samson lacrimas,
Vulg. Jud. 14, 16.—
3.
Of a person with whom, in whose case something is, exists, is done, with, in the case of, often = in with abl.:
quom apud te parum stet fides,
Plaut. Ps. 1, 5, 62:
Et bene apud memores veteris stat gratia facti,
Verg. A. 4, 539:
At fides mihi apud hunc est,
Ter. Heaut. 3, 3, 10: De. Quid est? Ch. Itan parvam mihi fidem esse apud te? id. Phorm. 5, 3, 27:
ut apud me praemium esse positum pietati scias,
id. Hec. 4, 2, 8:
alioqui mercedem non habebitis apud Patrem vestrum,
Vulg. Matt. 6, 1:
illa res quantam declarat ejusdem hominis apud hostes populi Romani auctoritatem,
Cic. Imp. Pomp. 46:
(eum) Aeduorum auctoritatem apud omnes Belgas amplificaturum,
Caes. B. G. 2, 14:
si M. Petrei non summa auctoritas apud milites exstitisset,
Cic. Sest. 12:
Pompei auctoritas apud omnes tanta est. quanta etc.,
id. Fl. 14; id. Phil. 13, 7:
ecquid auctoritatis apud vos socii populi Romani habere debeant,
id. Div. in Caecil. 17; so id. Verr. 2, 14; id. Mur 38:
(servi) apud eum sunt in honore et pretio,
id. Sex. Rosc. 77; id. Verr. 5, 157; id. Cat. 3, 2:
videmus quanta sit in invidia quantoque in odio apud quosdam virtus et industria,
id. Verr. 5, 181:
quo majore apud vos odio esse debet quam etc.,
id. ib. 1, 42:
domi splendor, apud exteras nationes nomen et gratia,
id. Clu. 154; id. Mur. 38:
Dumnorigem, magna apud plebem gratia,
Caes. B. G. 1, 18:
tanti ejus apud se gratiam esse ostendit, uti etc.,
id. ib. 1, 20:
certe apud te et hos, qui tibi adsunt, veritas valebit,
Cic. Quinct. 5; id. Div. in Caecil. 17; id. Lig. 30; id. Marcell. 14; id. Mil. 34:
utrum apud eos pudor atque officium aut timor valeret,
Caes. B. G. 1, 40:
apud quem ut multum gratia valeret,
Nep. Con. 2, 1:
video apud te causas valere plus quam preces,
Cic. Lig. 31; so id. Lael. 4, 13, and Tac. H. 3, 36:
quod apud vos plurimum debebit valere,
Cic. Div. in Caecil. 11; so Caes. B. G. 1, 17, and Tac. H. 4, 73:
qui tantum auctoritate apud suos cives potuit, ut etc.,
Cic. Verr. 2, 113:
speravit sese apud tales viros aliquid posse ad etc.,
id. Sex. Rosc. 141:
(eum) apud finitimas civitates largiter posse,
Caes. B. G. 1, 18:
quae (pecunia) apud me contra fidem meam nihil potuisset,
Cic. Verr. 1, 19:
quae (memoria) plus apud eum possit quam salus civitatis,
id. Phil. 5, 51; id. Verr. 3, 131:
qui apud eum plurimum poterat,
id. ib. 3, 130:
qui apud me et amicitia et beneficiis et dignitate plurimum possunt,
id. Sex. Rosc. 4; so Caes. B. G. 1, 9.—So very rarely with adjj.:
faciles sunt preces apud eos, qui etc.,
Cic. Har. Resp. 63:
nihil me turpius apud homines fuisset,
id. Att. 2, 19:
apud quos miserum auxilium tolerabile miserius malum fecit,
Cels. 3, 23.—
4.
Of persons, of inhabitants of cities or countries, among whom one is, or something is, is done or happens, among = inter:
CONSOL. QVEI. FVIT. APVD. VOS., Epit. Scip. ap. Grotef. Gr. II. p. 296: homines apud nos noti, inter suos nobiles,
Cic. Fl. 52:
Ut vos hic, itidem ille apud vos meus servatur filius,
Plaut. Capt. 2, 2, 11; 2, 2, 62:
qui (colonus) perigrinatur apud vos,
Vulg. Exod. 12, 49:
qui regnabat apud vos,
ib. 1 Macc. 12, 7; ib. Matt. 13, 56; ib. Luc. 9, 41:
si iste apud eos quaestor non fuisset,
Cic. Div. in Caecil. 4; 65:
Apud eos fuisse regem Divitiacum,
Caes. B. G. 2, 4; 2, 2:
qui (praetores) apud illos a populo creantur,
Cic. Fl. 44:
apud quos consul fuerat,
id. Div. in Caecil. 66; id. Verr. 2, 5; 4, 108:
apud inferos illi antiqui supplicia impiis constituta esse voluerunt,
id. Cat. 4, 8; id. Tusc. 1, 5, 10; so Vulg. Eccli. 14, 17: Sunt apud infernos tot milia formosarum, Prop. 3, 2, 63:
fateri quae quis apud superos distulit in seram commissa piacula mortem,
Verg. A. 6, 568;
Vel. 2, 48, 2: studiis militaribus apud juventutem obsoletis,
Cic. Font. 42:
qui apud socios nominis Latini censi essent,
Liv. 41, 9:
qui apud gentes solus praestat, Naev., Com. Rel. p. 25 Rib.: quae sacra apud omnes gentes nationesque fiunt,
Cic. Verr. 4, 109:
id (simulacrum) apud Segestanos positum fuisse,
id. ib. 4, 80:
si apud Athenienses non deerant qui rem publicam defenderent,
id. Sest. 141, and Nep. Milt. 6, 2:
ille est magistratus apud Siculos, qui etc.,
Cic. Verr. 2, 131:
si tu apud Persas deprehensus etc.,
id. ib. 5, 166:
Apud Helvetios longe nobilissimus fuit Orgetorix,
Caes. B. G. 1, 2:
apud omnes Graecos hic mos est, ut etc.,
Cic. Verr. 2, 158, and id. Fragm. B. 7, 18 B. and K.:
quod apud Germanos ea consuetudo esset, ut etc.,
Caes. B. G. 1, 50:
aliis Germanorum populis usurpatum raro apud Chattos in consensum vertit,
Tac. G. 31:
Cui (mihi) neque apud Danaos usquam locus (est),
Verg. A. 2, 71:
apud Nahanarvalos antiquae religionis lucus ostenditur,
Tac. G. 43; 32; 38; 44; id. H. 4, 56; 4, 61; id. A. 2, 1; 2, 45: apud Graecos magis quam in ceteris nationibus exculta est medicina, Cels. praef. 3, 9.—So of an army, in, with, where in with abl. is commonly used:
qui apud exercitum cum Lucio Lucullo est,
in the army under L. Lucullus, Cic. Verr. 4, 49; so id. Arch. 11:
apud exercitum mihi fueris tot annos,
id. Mur. 45:
quod Hannibalem etiam nunc cum imperio apud exercitum haberent,
in the army with a command, Nep. Hann. 7, 3:
simul manere apud exercitus Titum utile videbatur,
Tac. H. 5, 10:
quod XII. pondo argenti habuisset apud exercitum,
with his troops, Plin. 33, 4, 50, § 143.—
5.
In designating the author of a work or of an assertion, apud aliquem, in, by, in the writings of, any one (the work itself being designated by in with abl.; as, de qua in Catone majore satis multa diximus, Cic. Off. 1, 42, 151:
Socraiem illum, qui est in Phaedro Platonis,
id. de Or. 1, 7, 28:
quo in libro,
id. ib. 1, 11, 47):
ut scriptum apud eundem Caelium est,
Cic. Div. 1, 26, 55:
apud Xenophontem autem moriens Cyrus major haec dicit,
id. Sen. 22, 79:
quod apud Platonem est in philosophos dictum, quod etc.,
id. Off. 1, 9, 28:
apud Agathoclem scriptum in historia est,
id. Div. 1, 24, 50:
ut est apud poetam nescio quem,
id. Phil. 2, 65:
Quod enim est apud Ennium, etc.,
id. Off. 1, 8, 26:
de qua (ambitione) praeclare apud eundem est Platonem, simile etc.,
id. ib. 1, 25, 87:
Apud Varronem ita est, etc.,
Plin. 18, 35, 79, § 348:
ut video scriptum apud Graecos,
Cic. Scaur. 4:
invenio apud quosdam auctores,
Tac. H. 2, 37; so id. A. 1, 81; 3, 3:
reperio apud scriptores,
id. ib. 2, 88:
apud Solonem,
i. e. in his laws, Cic. Leg. 2, 26, 64:
cui bono est, si apud te Agamemnon diserte loquitur, i. e. in tragoediis tuis,
Tac. Or. 9. —Also of speakers:
apud quosdam acerbior in conviciis narrabatur,
Tac. Agr. 22.—
6.
a.. Est aliquid apud aliquem = est alicui aliquid, apud aliquem being equivalent to dat. of possessor:
quae (scientia auguralis) mihi videtur apud majores fuisse dupliciter, ut etc.,
Cic. Leg. 2, 13, 33:
juris civilis magnum usum apud multos fuisse,
id. Brut. 41, 152:
cum apud eum summum esset imperium populi,
Nep. Phoc. 2, 4:
omnis gratia, potentia, honos, divitiae apud illos sunt,
Sall. C. 20, 8:
par gloria apud Hannibalem hostesque Poenos erat,
Liv. 22, 30, 8:
apud quos nulla loricarum galearumve tegmina (erant),
Tac. A. 12, 35:
pecuniam ac dona majora apud Romanos (esse),
id. H. 4, 76:
minorem esse apud victos animum,
id. ib. 3, 1;
2, 75: quando quidem est apud te virtuti honos,
Liv. 2, 1, 15: Phoebo sua semper apud me Munera sunt, Phoebus has his gifts with me, i. e. I have his gifts for Phoebus, Verg. E. 3, 62; so Hor. C. 3, 29, 5:
apud te est fons vitae,
Vulg. Psa. 35, 10:
apud Dominum (est) misericordia,
ib. ib. 129, 7.—
b.
Est aliquid apud aliquem also simply denotes that something is in one's hands, in his power, at his disposal:
erat ei apud me pauxillulum Nummorum,
Ter. Phorm. 1, 1, 3:
negasse habere se (phaleras): apud alium quoque eas habuisse depositas,
Cic. Verr. 4, 29:
multa (signa) deposita apud amicos,
id. ib. 4, 36:
apud quem inventus est scyphus,
Vulg. Gen. 44, 16; ib. [p. 147] Exod. 22, 4; ib. Deut. 24, 12.—So also of persons:
te pix atra agitet apud carnuficem,
in the hands of, Plaut. Capt. 3, 4, 65:
qui (obsides) apud eum sint,
Caes. B. G. 1, 31; 1, 33.—
c.
Apud aliquem = alicui, the dat. of indir. obj.:
remanet gloria apud me, Att., Trag. Rel. p. 194 Rib.: nihil apud Siculum, nihil apud civem Romanum tota in Sicilia reliquisse,
Cic. Verr. 4, 2:
si (cura rei publicae) apud Othonem relinqueretur,
Tac. H. 1, 13; 1, 20:
qui judicia manere apud ordinem Senatorium volunt,
Cic. Div. in Caecil. 8:
neque praemia caedis apud interfectorem mansura,
Tac. H. 2, 70; id. A. 15, 7:
fidens apud aliquem obligare,
Dig. 16, 1, 27.—So rarely with adjj.:
Essetne apud te is servos acceptissimus?
Plaut. Capt. 3, 5, 56:
non dicam amicum tuum, quod apud homines carissimum est,
Cic. Verr. 2, 110:
apud publicanos gratiosus fuisti,
id. ib. 2, 169; 4, 38; id. Fl. 76; id. Lig. 31: Apud homines hoc impossibile est;
apud Deum autem omnia possibilia sunt,
Vulg. Matt. 19, 26; ib. Marc. 10, 27.
II.
Transf. In designations of place,
A.
At, near, about, around, before (esp. freq. in the post-Aug. histt.) = ad, prope, circum, ante: tibi servi multi apud mensam adstant, Naev. ap. Prisc. p. 893 P. (Com. Rel. p. 10 Rib.):
verecundari neminem apud mensam decet,
Plaut. Trin. 2, 4, 77:
Quid apud hasce aedis negotii est tibi?
id. Am. 1, 1, 194:
Quid illisce homines quaerunt apud aedis meas?
id. Most. 4, 2, 26; id. Trin. 4, 2, 25: apud ignem adsidere, Turp. ap. Non. p. 522, 26 (Com. Rel. p. 100 Rib.); Sisenn. ap. Non. p. 86, 16:
navem is fregit apud Andrum insulam,
Ter. And. 1, 3, 17:
apud Tenedum pugna illa navalis,
Cic. Arch. 21:
ut apud Salamina classem suam constituerent,
Nep. Them. 3, 4:
apud oppidum morati,
Caes. B. G. 2, 7:
agri in Hispania apud Karthaginem Novam,
Cic. Agr. 1, 5:
bellatum apud Actium,
Tac. H. 1, 1; 1, 72; 3, 76:
Pugnabant alii tardis apud Ilion armis,
Ov. R. Am. 163:
morabatur in castris apud Galgalam,
Vulg. Jos. 10, 6:
quidquid apud durae cessatum est moenia Trojae,
Verg. A. 11, 288:
apud vetustam turrem, Att., Trag. Rel. p. 189 Rib.: apud castellum consedisse,
Tac. A. 4, 25:
Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,
id. H. 3, 35:
apud vexillum tendentes,
id. A. 1, 17:
trepidatur apud naves,
id. H. 2, 15:
hostis est non apud Anienem, sed in urbe,
Cic. Mur. 84; id. Fam. 2, 10, 5:
quam detraxerat apud rapidum Simoenta sub Ilio alto,
Verg. A. 5, 261:
apud abunaantem amnem et rapidas undas Inachi, Att., Trag. Rel. p. 175 Rib.: apud gelidi flumina Hebri,
Verg. A. 12, 331:
octo apud Rhenum legiones,
Tac. A. 1, 3:
apud ripam Rheni,
id. ib. 2, 83:
probavi te apud Aquam Contradictionis,
Vulg. Psa. 80, 8:
repertus apud fretum Siciliae,
Tac. A. 6, 14:
propitiata Juno apud proximum mare,
id. ib. 15, 44:
apud promunturium Miseni consedit in villa,
id. ib. 6, 50:
Ut aput nivem et ferarum gelida stabula forem, for in nive etc.,
Cat. 63, 53 Mull.:
apud altaria deum pepigere,
before, Tac. A. 11, 9:
decernuntur supplicationes apud omnia pulvinaria,
id. ib. 14, 12 (cf.:
unum diem circa omnia pulvinaria supplicatio fuit,
Liv. 41, 9):
apud Caesaris effigiem procubuit,
Tac. A. 12, 17; 13, 23:
quartum apud lapidem substiterat,
id. ib. 15, 60:
laudavit ipse apud rostra (for pro rostris),
Tac. A. 16, 6; so, apud forum (cf.: ad forum under ad, I. A. 3., and in Gr. Sophocl. Trach. 371, pros mesêi agorai;
on the other hand,
id. ib. 423, en mesêi agorai; id. ib. 524, têlaugei par ochthôi): Quidam apud forum mihi vendidit, Pomp., Com. Rel. p. 250 Rib.: Ch. Qui scis? By. Apud forum modo e Davo audivi, Ter. And. 2, 1, 2; 1, 5, 18:
Capuae multa apud forum aedificia de caelo tacta,
Liv. 41, 9 (Weissenb., in foro):
quod (templum) apud forum holitorium C. Duilius struxerat,
Tac. A. 2, 49.—
B.
At, in = in with abl. or gen. or abl. of place: CONSVLES SENATVM CONSOLVERVNT N. OCTOB. APVD AEDEM DVELONAI, S. C. de Bacch. I.; so,
ejus statuam majores apud aedem matris deum consecravisse,
Tac. A. 4, 64:
apud villam est,
Ter. Ad. 4, 1, 1; so Cic. Verr. 4, 22, 48:
Eum argentum sumpsisse apud Thebas ab danista fenore,
Plaut. Ep. 2, 2, 67:
deponere apud Solos in delubro pecuniam,
Cic. Leg. 2, 16, 40:
ut rationes apud duas civitates possim relinquere,
id. Att. 6, 7, 2: qui mense Aprili apud Baias essent, id. Fragm. B. 13, 4, 1 B. and K.;
13, 4, 4 iid.: seditio militum coepta apud Sucronem,
Liv. 28, 29:
donum apud Antium statuitur,
Tac. A. 3, 71:
bellis civilibus Maecenatem equestris ordinis cunctis apud Romam atque Italiam praeposuit,
id. ib. 6, 11:
Titus in consecrando apud Memphim bove Apide diadema gestavit,
Suet. Tit. 5:
quod Judaeam praeterveniens apud Hierosolymam non supplicasset,
id. Aug. 93:
apud Mediolanum,
Lact. Mort. Persec. 48:
eum pugionem apud Capitolium consecravit,
Tac. A. 15, 74:
Equitum Romanorum locos sedilibus plebis anteposuit apud Circum,
id. ib. 15, 32:
quae (effigies) apud theatrum Pompei locaretur,
id. ib. 3, 72:
qui (rei) apud aerarium pependissent,
Suet. Dom. 9 Roth:
cujus (scientiae) apiscendae otium apud Rhodum magistrum Thrasullum habuit,
Tac. A. 6, 20; 4, 14; so Suet. Aug. 92; Eutr. 7, 13:
ut civitati Cibyraticae apud Asiam subveniretur,
Tac. A. 4, 13; 4, 18; 16, 15:
apud Pharsaliam,
Liv. Epit. 111:
apud Palaestinam,
Eutr. 7, 13:
qui erant apud Helladam,
Vulg. 1 Macc. 8, 9. —
III.
Of time.
A.
With words denoting time or occasion, in, at (rare):
apud saeclum prius,
Ter. Eun. 2, 2, 15:
aliquem apud judicium persequi,
at the trial, Cic. Verr. 4, 104.—
B.
With words designating persons, with, among, in the time of:
hostis apud majores nostros is dicebatur, quem nunc etc.,
Cic. Off. 1, 12, 36:
fecerunt hoc multi apud majores nostros,
id. Verr. 2, 118; 5, 148:
Fuit eodem ex studio vir eruditus apud patres nostros,
id. Mur. 36; id. Off. 2, 24, 85; id. Lael. 2, 6:
Apud antiquos fuit Petron quidam, Cels. praef. 3, 9: aliam apud Fabricios, aliam apud Scipiones pecuniam (fuisse),
Tac. A. 2, 33.—
IV.
For ad with words implying motion (very rare):
APVT EVM PERVENIRE,
Inscr. Grut. 786, 5:
atque apud hunc eo vicinum,
Plaut. Mil. 2, 5, 70:
Bito apud aurificem,
Lucil. 30, 66 Mull.: apud legiones venit, Sall. Fragm. ap. Pomp. Commod. Don. p. 395 Lind.:
(naves) apud insulas longius sitas ejectae,
Tac. A. 2, 24:
qui apud Romanos de societate functus est legatione,
Vulg. 2 Macc. 4, 11.
► Apud has some peculiarities of position, chiefly in Tac.
(cf. ad, I. fin. b.)
a.
It is sometimes placed after its subst.:
quae fiunt apud fabros, fictores, item alios apud,
Varr. L. L. 6, 78, p. 104 Mull.:
Is locus est Cumas aput,
Lucr. 6, 747 Lachm.:
montem apud Erycum,
Tac. A. 4, 43:
ripam apud Euphratis,
id. ib. 6, 31:
Misenum apud et Ravennam,
id. ib. 4, 5 (in Suet. Dom. 9 the editt. vary between aerarium apud and apud aerarium; the latter seems preferable, and is adopted by Oudend., Bremi, Baumg.-Crus., and Roth).—
b.
It is sometimes placed between the subst. and adj.:
barbaras apud gentes,
Tac. A. 2, 88, 3, 26; 15, 60:
non modo Graecis in urbibus, sed Romana apud templa,
id. ib. 14, 14.—
c.
Twice in Verg. it stands before the secondary adjunct of its subst.:
apud durae moenia Trojae, A. 11, 288: apud gelidi flumina Hebri,
ib. 12, 331. Apud is never found in compound words. V. more on this word in Hand, Turs. I. pp. 405-416.

Lewis & Short latin dictionary > apud
19 attineo

at-tĭnĕo ( adt-, Dietsch, Weissenb.), tĭnui, tentum, 2, v. a. and n. [teneo].
I.
Act., (so only ante-class. or in the histt.; most freq. in Plaut. and Tac.).
A.
To hold to, to bring or hold near:
aliquem ante oculos attinere,
Plaut. Men. 5, 1, 30.—
B.
To hold or detain at some point (class. retinere), to hold fast, keep hold of, to hold, keep, detain, hold back, delay:
testes vinctos,
Plaut. Truc. 4, 3, 63; id. Bacch. 2, 2, 3:
animum,
id. Mil. 4, 8, 17:
lectos viros castris attinere,
Tac. A. 2, 52; 6, 17:
prensam dextram vi attinere,
id. ib. 1, 35; 2, 10; 3, 71 fin.:
cunctos, qui carcere attinebantur, necari jussit,
id. ib. 6, 19; 3, 36 fin.; 12, 68; 13, 15; 13, 27;
15, 57: set ego conperior Bocchum Punicā fide simul Romanum et Numidam spe pacis adtinuisse,
detained, amused, Sall. J. 108, 3:
ad ea Corbulo satis comperto Vologesen defectione Hyrcaniae attineri,
is detained, hindered, Tac. A. 13, 37 fin.; 13, 50; 14, 33; 14, 56 fin.; 16, 19; id. H. 2, 14 fin. —
C.
To hold possession of, to occupy, keep, guard, preserve: Quamque at tinendi magni dominatūs sient, Ter. Fragm. ap. Cic. Or. 47, 157:
ripam Danubii,
Tac. A. 4, 5.—
II.
Neutr.
A.
To stretch out to, to reach to:
nunc jam cultros attinet, i. e. ad cultros,
now he is reaching forth for, Plaut. Capt. 2, 2, 17.—Hence, of relations of place, to extend or stretch somewhere:
Scythae ad Borysthenem atque inde ad Tanain attinent,
Curt. 6, 2, 9.—
B.
To belong somewhere; only in the third person: hoc (res) attinet (more rare, haec attinent) ad me (less freq. simply me), or absol. hoc attinet, this belongs to me, concerns me, pertains or appertains to me, relates or refers to me; cf. Rudd. II. p. 209; Roby, § 1534 (the most usu. class. signif. of the word).
1.
Attinet (attinent) ad aliquem:
negotium hoc ad me attinet,
Plaut. Bacch. 2, 2, 51:
num quidnam ad filium haec aegritudo attinet?
id. ib. 5, 1, 24:
nunc quam ad rem dicam hoc attinere somnium,
id. Rud. 3, 1, 19; id. Most. 1, 3, 4:
Quid istuc ad me attinet?
id. Poen. 3, 3, 24:
Quid id ad me attinet?
id. Trin. 4, 2, 136, and id. ib. 4, 3, 58:
quod quidem ad nos duas attinuit,
id. Poen. 5, 4, 9 et saep.:
comperiebam nihil ad Pamphilum quicquam attinere,
Ter. And. 1, 1, 64; 1, 2, 16:
Scin tu... ad te attinere hanc Omnem rem?
id. Eun. 4, 6, 6; id. Ad. 1, 2, 54; 2, 1, 32; 3, 1, 9; id. Phorm. 3, 1, 17:
nunc nil ad nos de nobis attinet,
Lucr. 3, 852; 4, 30:
vobis alio loco, ut se tota res habeat, quod ad eam civitatem attinet, demonstrabitur,
in respect to that city, Cic. Verr. 2, 2, 5:
quod ad me attinet,
id. ad Q. Fr. 2, 1; so id. Att. 5, 17; id. Fam. 1, 2 al.:
quod ad provincias attineret,
Liv. 42, 10; 23, 26 al.:
tamquam ad rem attineat quicquam,
Hor. S. 2, 2, 27 al.:
sed quid istae picturae ad me attinent?
Plaut. Men. 1, 2, 36: Do. Hae quid ad me? Tox. Immo ad te attinent:
et tuā refert,
id. Pers. 4, 3, 27:
tantumne ab re tuast oti tibi, Aliena ut cures eaque nil quae ad te attinent?
Ter. Heaut. 1, 1, 24:
cetera quae ad colendam vitem attinebunt,
Cic. Fin. 4, 14, 38.—And with nunc = ad hoc tempus (eccl. Lat.): Quod nunc attinet, vade, and for this time (Gr. to nun echon), Vulg. Act. 24, 25.—
2.
Attinet (attinent) aliquem: neque quemquam attinebat [p. 196] id recusare, Cic. Quinct. 19: de magnitudine vocis nihil nos attinet commonere, Auct. ad Her. 3, 11, 20:
in his, quae custodiam religionis attinent,
Val. Max. 1, 1, n. 14.—
3.
Hoc attinet (haec attinent), and more freq. attinet with an inf. as subject ( act. and pass.), it concerns, it matters, is of moment, is of consequence, is of importance: ea conquisiverunt, quae nihil attinebant, Auct. ad Her. 1, 1, 1:
nec patitur Scythas... Parthum dicere, nec quae nihil attinent,
Hor. C. 1, 19, 12:
de quo quid sentiam, nihil attinet dicere,
Cic. Fam. 4, 7, 3:
nihil enim attinet quemquam nominari,
id. Leg. 2, 17, 42:
quia nec eosdem nominari adtinebat,
Liv. 23, 3, 13:
nec adtinuisse demi securim, cum sine provocatione creati essent, interpretabantur,
id. 3, 36; 2, 41; 6, 23; 6, 38; 34, 3; 36, 11;
37, 15: Quid attinet tot ora navium gravi Rostrata duci etc.,
Hor. Epod. 4, 17 al. —And in pregn. signif., it is serviceable, useful, or avails for, etc.:
quid attinuit cum iis, quibuscum re concinebat, verbis discrepare?
Cic. Fin. 4, 22, 60:
eā re non venit, quia nihil attinuit,
id. Att. 12, 18:
nec victoribus mitti adtinere puto,
Liv. 23, 13:
sin (frumenta) protinus usui destinantur, nihil attinet repoliri,
Col. 2, 21, 6.

Lewis & Short latin dictionary > attineo
20 beneficium

bĕnĕfĭcĭum (better than bĕnĭfĭcĭ-um), ii, n. [beneficus].
I.
A benefaction, kindness, favor, benefit, service, euergetêma (sunt qui ita distinguunt, quaedam beneficia esse, quaedam officia, quaedam ministeria. Beneficium esse, quod alienus det:
alienus est, qui potuit sine reprehensione cessare: officium esse filii, uxoris et earum personarum, quas necessitudo suscitat et ferre opem jubet: ministerium esse servi, quem condicio sua eo loco posuit, ut nihil eorum, quae praestat, imputet superiori,
Sen. Ben.3, 18, 1);—(in prose freq.; in poetry, for metrical reasons, only in play-writers; most freq. in Ter.).
A.
In gen.:
nullum beneficium esse duco id, quod, quoi facias, non placet,
Plaut. Trin. 3, 2, 12:
beneficium accipere,
Ter. Ad. 2, 3, 1:
pro maleficio beneficium reddere,
id. Phorm. 2, 2, 22:
immemor beneficii,
id. And. 1, 1, 17:
cupio aliquos parere amicos beneficio meo,
id. Eun. 1, 2, 69:
beneficium verbis initum re comprobare,
id. And. 5, 1, 5:
nec enim si tuam ob causam cuiquam commodes, beneficium illud habendum est, sed feneratio,
Cic. Fin. 2, 35, 117; id. Off. 2. 20, 70:
beneficio adligari: beneficio victus esse,
Cic. Planc. 33, 81; cf.:
Jugurtham beneficiis vincere,
Sall. J. 9, 3:
collocare,
Cic. Off. 1, 15, 49 al.; 2, 20, 69:
dare,
id. ib. 1, 15, 48; id. Fam. 13, 8, 3' deferre, id. Off. 1, 15, 49: conferre in aliquem, [p. 232] id. ib. 1, 14, 45: quia magna mihi debebat beneficia, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 1:
in republicā multo praestat benefici quam malefici immemorem esse,
Sall. J. 31, 28:
senatus et populus Romanus benefici et injuriae memor esse solet,
id. ib. 104, 5; Petr. 126, 4:
in iis (hominibus) beneficio ac maleficio abstineri aecum censent,
Liv. 5, 3, 8:
immortali memoriā retinere beneficia,
Nep. Att. 11, 5 al. —Of the favor of the people in giving their vote:
quidquid hoc beneficio populi Romani atque hac potestate praetoriā possum,
Cic. Imp. Pomp. 24, 69, and 71.—
B.
Esp.
1.
Beneficio, through favor, by the help, aid, support, mediation:
beneficio tuo salvus,
thanks to you, Cic. Fam. 11, 22, 1; 13, 35, 1:
nostri consulatūs beneficio,
by means of, id. Q. Fr. 1, 1, 1, § 6:
servari beneficio Caesaris,
Vell. 2, 71, 1:
hoc beneficio,
by this means, Ter. Heaut. 2, 4, 14:
sortium beneficio,
by the lucky turn of, Caes. B. G. 1, 53 Herz.:
longissimae aetatis,
Quint. 3, 1, 9:
ingenii,
id. 2, 11, 2; 5, 10, 121:
eloquentiae,
Tac. Or. 8 al.; cf.: fortunae beneficium, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 2.—
(β).
In gen., by the agency of:
quod beneficio ejus contingit,
Dig. 39, 2, 40, § 1:
beneficio furis,
ib. 47, 2, 46 pr.—
2.
Alicujus beneficii facere (habere, etc.), to make dependent on one ' s bounty or favor (post-Aug.):
commeatus a senatu peti solitos benefici sui fecit,
Suet. Claud. 23:
ut munus imperii beneficii sui faceret,
Just. 13, 4, 9; cf.:
adeo quidem dominis servi beneficia possunt dare, ut ipsos saepe beneficii sui fecerint,
Sen. Ben. 3, 18, 4:
sed nihil habebimus nisi beneficii alieni?
Quint. 10, 4, 6.—
II.
Transf. to political life.
A.
A distinction, support, favor, promotion (esp. freq. after the Aug. per.):
coöptatio collegiorum ad populi beneficium transferebatur,
Cic. Lael. 25, 96; id. Phil. 2, 36, 91:
quibus omnia populi Romani beneficia dormientibus deferuntur,
id. Verr. 2, 5, 70, § 180:
in beneficiis ad aerarium delatus,
among those recommended to favor, id. Arch. 5, 11 Halm. ad loc.; id. Fam. 7, 5, 3:
cum suo magno beneficio esset,
under great obligation to his recommendation, id. Phil. 8, 6 Wernsd.; Flor. 4, 2, 92; cf. Suet. Tit. 8.—So,
2.
Esp. freq. of military promotions (whence beneficiarius, q. v.):
quod scribis de beneficiis, scito a me et tribunos militaris et praefectos... delatos esse,
Cic. Fam. 5, 20, 7:
ut tribuni militum... quae antea dictatorum et consulum ferme fuerant beneficia,
Liv. 9, 30, 3:
beneficia gratuita esse populi Romani,
id. 45, 42, 11; Hirt. B. Afr. 54, 5:
per beneficia Nymphidii,
promoted, advanced through the favor of Nymphidius, Tac. H. 1, 25; 4, 48 Lips.:
beneficii sui centuriones,
i. e. his creatures, Suet. Tib. 12:
Liber beneficiorum or Beneficium,
the book in which the public lands that were bestowed were designated, Hyg. Limit. Const. p. 193 Goes.; Arcad. ib. p. 260.—So, SERVVS. A. COMMENTARIIS. BENEFICIORVM., Inscr. Grut. 578, 1.—
B.
A privilege, right (post-Aug.):
anulorum,
Dig. 48, 7, 42:
religionis,
ib. 3, 3, 18:
militaris,
ib. 29, 1, 3.—Hence, liberorum, a release from the office of judge, received in consequence of having a certain number of children, Suet. Claud. 15; Dig. 49, 8, 1, § 2.—
C.
Personified, as a god:
duos omnino (deos credere), Poenam et Beneficium,
Plin. 2, 7, 5, § 14.

Lewis & Short latin dictionary > beneficium

Страницы

См. также в других словарях:

Institutio Christianae Religionis — Titelseite der letzten Ausgabe der Institutio von 1559 Die Institutio Christianae Religionis (dt. Unterricht (oder auch: Unterweisung) in der christlichen Religion) ist das theologische Hauptwerk von Johannes Calvin. Als eines der wichtigsten… … Deutsch Wikipedia
PATER Religionis — apud Arnob. adv. Gent. l. 4. Quid dicitis, ô Patres magnarum religionum et porestatum? Ergone a vobis Deos violari et negligi sacrilege clamitatis, quiritaminique contemni? Antistes est, ut pluribus ad Tertullianum ostendit Desid. Heraldus. Sic… … Hofmann J. Lexicon universale
MARIA — I. MARIA Angliae Regina. Filia Henrici VIII. ex Catharina Arragonia, Eduardo VI. non sine veneni suspicione exstincto, successit A. C. 1553. Iohannâ Suffolciâ, quam Rex heredem scripserat, cum marito et socero Dudlaeo, aliisque, capite plexâ. Mox … Hofmann J. Lexicon universale
Johannes Calvin — Johannes Calvin, eigentlich Jean Cauvin (* 10. Juli 1509 in Noyon, Picardie; † 27. Mai 1564 in Genf), war ein Reformator französischer Abstammung und Begründer des Calvinismus. Er gilt als Vertreter einer kery … Deutsch Wikipedia
Mithraic mysteries — Double faced Mithraic relief. Rome, 2nd to 3rd century AD. Louvre Museum The Mithraic Mysteries were a mystery religion practised in the Roman Empire from about the 1st to 4th centuries AD. The name of the Persian god Mithra, adapted into Greek… … Wikipedia
Institutes of the Christian Religion — The title page from the 1559 edition of John Calvin s Institutio Christianae Religionis The Institutes of the Christian Religion (Institutio Christianae religionis) is John Calvin s seminal work on Protestant systematic theology. Highly… … Wikipedia
Friedrich Wilhelm (Brandenburg) — Kurfürst Friedrich Wilhelm von Brandenburg, mit Szepter, Harnisch, Kurhut und mantel Gemälde von Govaert Flinck, um 1652 Friedrich Wilhelm von Brandenburg (* 16. Februar 1620 in Cölln an der Spree; † 29. Apriljul./ … Deutsch Wikipedia
Jean Calvin — Johannes Calvin Johannes Calvin, eigentlich Jean Cauvin (* 10. Juli 1509 in Noyon, Picardie; † 27. Mai 1564 in Genf), war ein Reformator französischer Abstammung und Begründer des Calvinismus. Inhaltsverzeichnis … Deutsch Wikipedia
Jean Cauvin — Johannes Calvin Johannes Calvin, eigentlich Jean Cauvin (* 10. Juli 1509 in Noyon, Picardie; † 27. Mai 1564 in Genf), war ein Reformator französischer Abstammung und Begründer des Calvinismus. Inhaltsverzeichnis … Deutsch Wikipedia
The Religion of Russia — The Religion of Russia † Catholic Encyclopedia ► The Religion of Russia A. The Origin of Russian Christianity There are two theories in regard to the early Christianity of Russia; according to one of them, Russia was Catholic from … Catholic encyclopedia
HUGONOTAE — vulgo LES HUGVENOTS, nomen Reformatis, in Gallia, tribui solitum. Quidam id a porta Hugonis, in Turonum urbe, prope quam primo coetus habuêrunt, aut a Rege Hugone, spectro in illa urbe notissimo, cum, ob inimicorum insidias, noctu convenirent:… … Hofmann J. Lexicon universale

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: с латинского на английский

religionis N F

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: с латинского на английский

religionis N F

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка: